Ақайдың Қасені

Ақайдың Қасені (1859-1931), қоғам қайраткері. 16 жыл қу елінің болысы қызметін атқарып, ел арасына жаңалық енгізуші, білім мен өнерді қолдаушы болған. Ата қонысында орналасқан Қоянды жәрмеңкесінің өркендеуіне, орыс, татар, өзбек көпестерімен сауда-саттықтың дамуына көп күш салған. Дүкен ұстап, қыр қазағының өнеркәсіп өнімдеріне сұранысын өтеуге тырысқан. Егін егіп, мал тұқымын жақсарту мен айналысқан. Еуропалық үлгідегі қазақ-орыс мектебін ашып, оны бітіргендерді өз қаражатымен Қарқаралы, Семей, Омбы оқу орындарында оқытқан. Әнші, күйші, серілерді, фельдшер, ісмер адамдарды жанында ұстаған. Балуандарымен, жүйрік аттары мен даңқы жайылған.

• 1905 ж. Қарқаралы петициясын ұйымдастырушылардың бірі болды.
• 1910 ж. қазақтарды патша үкіметіне бағынбауға, сырттан көшіп келушілерге жер бермеуге, Қазақстанды Ресей империясынан бөліп алуға үгіттеді деген айып тағылып, әкімшілік жағынан жауапқа тартылды.
• 1917 ж. 16 наурызда Қарқаралы уезі қазақ комитетінің мүшесі болып сайланды.
• 1918-1920 ж. Алашорданың елдегі сүйеніштерінің бірі болды.
• 1921-22 ж. Кеңес орындарына елге сыйлы азаматтардың сайлануына ықпал жасады. Аштыққа ұшыраған Торғай еліне Семей өңірінен жәрдем малын жинастыруға ат салысты. Мал-мүлкі әлденеше рет тәркіленді.
• 1927 ж. Қызылжарға, одан Башқұртстанға кетуге мәжбүр етілді.