Ақ май ұлпасы

Ақ май ұлпасы (лат. textus adiposus alba; лат. textus — ұлпа; лат. adiposa — май; лат. alba — ақ) - адам мен жануарлар денелерінін белгілі бір аймақтарындағы тері астында (шошқаның теріасты май қабаты, қойдың құйрығы, жылқының қазысы, түйенің өркеші және т.б.), құрсақ қуысындағы шарбы, шажырқай іш майларында, бүйрек майында және бұлшықеттер ішіндегі борпылдақ дәнекер ұлпасы қабаттарындағы (эндомизий, перимизий) май қабаттарында организмнің қуат көзі ретінде қорланатын ұлпа. Ақ май ұлпасы бір-біріне тығыз орналасқан, орташа диаметрі 120 мкм-дей ірі май жасушаларынан (адипоциттерден, липоциттерден) құралған. Адипоцит цитоплазмасының басым бөлігі үлкен бір май тамшысынан тұрады. Жасушаның сопақ келген ядросы мен май тамшысынан бос аздаған цитоплазмасы адипоциттің шеткі жағында орналасады. Жасушаның осы аймағындағы ядро маңында орналасқан органеллалардан тек ұзынша келген митохондриялар көрінеді, ал қалған органеллалар айқын байқалмайды. Адипоциттер қан тамырлары маңындағы борпылдақ дәнекер ұлпасында жиналып, дәнекер ұлпасы талшықтары мен жіңішке қан тамырлары және жүй- келер арқылы бір-бірінен бөлінген, пішіні мен мөлшері әртүрлі май бөлікшелерін құрайды. Май жасушалары аралықтарында дәнекер ұлпасының жасушалары — фиброциттер, ұлпа базофилдері (лаброциттер), тым жіңішке аргирофилді талшықтар торы мен қан капиллярлары орналасады. Ақ май ұлпасы организмдегі қуат көзінің қоры болып саналады. Теріасты май қабаты жануарлар организмдерінде қорғаныс қызметін атқарумен қатар, денедегі жылуды сақтауға атсалысады. Сонымен қатар, ақ май ұлпасы аяқ пен қолдың үштарындағы былқылдақ май табандарды жасауға қатысады. Ақ май ұлпасы шел жене шөлейт жерлерде тіршілік ететін жануарлар үшін судың қоры қызметін де атқарады. Ғылыми мәліметтерге сүйенсек, 100 гр. ақ май ұлпасы өзінің ең қарапайым құрам бөліктеріне (көмірқышқыл газы мен суға) дейін ыдыраған кезде 107 мл су бөлінеді екен

Дереккөздер

.