Ақ эмиграция

Ақ Эмиграция — Ақпан төңкерісінен бастап (1917) Азамат соғысы аяқталғанға дейінгі аралықта (1921) Кеңестік Ресейдің территориясын тастап шыққандар. Олардың қатарында империяны билеген үстем тап өкілдері, капиталистер, помещиктер, ақ генералдар мен офицерлер, патша шенеуніктері мен буржуазия, ұсақ буржуазия және ұлттық партиялардың қайраткерлері, интеллигенцияның біразы, Қызыл Армия талқандаған ақ гвардия әскери құрамаларында болған қатардағы солдаттар, казактар, шаруалар, іс жүзінде бұрынғы Ресейдің барлық сословиелерінің өкілдері — 2-2,5 млн-дай адам болды. Уақытша үкімет елшіліктерінің қызметкерлері де шет елдерде қалып қойды. Олар негізінен Балқан елдеріне, Чехословакияға, Қытайға, Германияға, Польшаға, Францияға, Финляндияға қоныстанды. Стамбұл, София, Белград, Прага, Берлин, Париж қалаларын саяси орталық етті. Монархияны қалпына келтіруді көздеген көптеген ұйымдар құрды. Көпшілігі Антанта елдеріне, біразы Германияға арқа сүйеді. Мақсаттары большевиктер өкіметін құлату болғанымен оларда саяси бірлік жетіспеді. Ақ Эмиграция құрамында қазақстандықтар да болды. Мұстафа Шоқай, Райымжан Мәрсеков, Ыбырайым Жайнақов, Әсет Найманбайұлы, Зият Шәкәрімұлы кеңестік қоғам құрылысымен келіспегендіктен шетелге кетті. Генералдар В. Толстов Б. Анненков, А. Дутов басқарған Орал, Жетісу, Орынбор армияларының қалдықтары Түркия мен Қытайға өтіп кетті. Амнистиядан (БОАК-нің 1921 жылғы 3 қарашадағы декреті) кейін эмиграциядан 121843 адам Ресейге қайтып оралды.