Байғабыл Тамы

Байғабыл тамы кесенесі – Ақтөбе облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші тізіміне енген, ХХ ғасырдың бас кезінен сақталған сәулет өнері ескерткіші.

Байғабыл тамы кесенесі
Жалпы мәлімет
Статусы	Ақтөбе облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші
Түрі	киелі нысан
Сәулет стилі	қала құрылысы және сәулет
Орналасуы	Ақтөбе облысы, Ырғыз ауданы
Биіктігі
Биіктігі	7,4 м
Төбесі	күмбезді

Орналасқан жері

Ырғыз ауданы Ырғыз ауылынан ба­тыс-сол­тү­стік-ба­тыс­қа қа­рай 25 км жерде. 1983 жылы Тарихи-мәдени ескерткіштерді қорғау қоғамының экспедициясы (жетекшісі С.И. Әжіғалиев) зерттеген.

Кесене сипаты

Байғабыл тамы кесенесі – ауданы 3,6х3,7 м, биіктігі 7,4 м, порталды-күмбезді пішіндегі сегізқырлы ғимарат. Кіретін аркалы ойығы оңтүстікке қараған. Ескерткіштің тұғыры да, өзі де шикі кірпіштен қаланып, сыртынан өлшемі 8х17х23 және 8х18х33 см күйдірілген кірпішпен қапталған. Қазір аркалы порталдың негізгі қабырғадан 1,50 м озық тұрған пилондары (босағалары) ғана қалған. Жазық қырлары мен түйісер бұрыштары қуысты-қалақша тәрізді бөліктерге бөлінген де, үстінен кірпішпен бастыра жабылған. Қабырғаларының жоғарғы жақтары әсем ернеумен бітеді. Одан жоғары сегіз қырлы барабан мен пирамида пішінді күмбез қалдықтары байқалады. Күмбезді шығару үшін тромп қатарлары (16) өрілген. Оның үстінен сәндік үшін белдеу жасалған. Ішкі жағы осы белдеуге дейін түгел сыланып, әктелген. Кіретін есіктің екі жағында тікбұрышты терезелері бар. Тамның солтүстігіне таман және ортасында бейіт орны байқалады.
Байғабыл тамы кесенесі – архитектор жобасы тұрғысынан алғанда, 18 ғасыр мен 19 ғасырдың ортасында солтүстік Арал маңында өркендеген сәулет өнері үлгісінің соңғы кезеңіне жататын ескерткіш.