Балти (бельц)Үндістанда (Джамму мен Кашмир штаттары) және Пәкістанда тұратын халық.[1] Олар Гималай аймақтарында да тұрады (дәстүрлі атауы - Балтистан). Пәкістандағы саны 327 мың, (2000 ж.), Үндістанда – 72 мың адам.[2] Балтилер тибеттіктермен туыстас, экономикалық және мәдени жағынан Солтүстік Үндістан халықтарымен жақынырақ.[3]

པའལཏི
Балти
Ең көп таралған аймақтар
 Пәкістан

327 000

 Үндістан

72 000

Тілдері

балти тілі

Діні

мұсылман-шииттер, ламаистер

Тілі өңдеу

 
Балти балалары

Олар тибет тілдер тобына жататын балти тілінде сөйлейді. Тілі және физикалық түрі бойынша Балтилер тибеттіктермен туыстас, бірақ экономикалық және мәдени жағынан Солтүстік Үндістан халықтарымен жақынырақ.

Діні өңдеу

Ертеде Балти аралдарында буддизм кең тараған, 19 ғасырда Тибетпен тығыз мәдени байланыстар болған. Қазіргі уақытта Балти негізінен исламды (шиизмді) ұстанады,ламаистер де бар.[4]

Кәсібі өңдеу

Негізгі дәстүрлі кәсібі - қолмен атқарылатын егіншілік (арпа, бидай, жүгері, бау-бақша дақылдары) және ұсақ мал өсіру.[5]

Өмір салты өңдеу

Жергілікті әкімшілік дәстүр бойынша бұрынғы дворяндардың ұрпақтары, бұлар, әдетте, ірі жер иелері. Патронимиялық топтар сақталған (гаум), отбасы патриархалдық. Көршілес үнді-арий және дард халықтарымен (кашмир, шина) жиі некелеседі. Фольклоры - мифтер, аңыздар, әндер, билер.

Дереккөздер өңдеу

  1. Большая Советская энциклопедия Балти https://my-dict.ru/dic/bolshaya-sovetskaya-enciklopediya/7410-balti/
  2. Большая российская энциклопедия. https://bigenc.ru/ethnology/text/1847851 Мұрағатталған 25 сәуірдің 2022 жылы.
  3. Советская историческая энциклопедия https://gufo.me/dict/history_encyclopedia/%D0%91%D0%90%D0%9B%D0%A2%D0%98
  4. Народы Индии http://www.endia.ru/balti.php
  5. Әлем халықтарының энциклопедиясы. Балти http://www.etnolog.ru/people.php?id=BALT