Оноре де Бальзак

Бальзак (Balzac), Оноре де (20.5.1799, Тур — 18.8.1850, Париж) — француз жазушысы, еуропалық әдебиетте реализмнің негізін қалаушылардың бірі.

Бальзак Оноре де
Оноре де Бальзак (Louis-Auguste Bisson дагерротипінен; 1842)
Мансабы:	жазушы
Ұлты:	Француз
Сюжеттері:	реализм
Елеулі шығармасы(лары):	“Кромвель” трагедиясы (1920) , “Шуандар” (1829) ,“Адам комедиясы” ,“Гобсек” (1830),“Отыздардағы әйел”(1831), “Горио атай” (1934 — 1935), “Евгения Гранде” (1833), “Беатриса” (1839),,“Серафита” (1839),
debalzac.ru

Графиня Ганская Портреті

Өмірбаян

Париж заң мектебін бітірген (1819) әрі Сорбоннада әдебиет жөнінде лекция тыңдаған. Алғашқы жарық көрген шығармасы — “Кромвель” трагедиясы (1920). Бальзактың есімі “Шуандар” (1829) атты тарихи романымен белгілі болды. Бальзактың тоқсан шығармасы енген “Адам комедиясы” адамгершілік этюдтері, философиялық, аналитикалық этюдтер болып үш топқа бөлінеді. “Адам комедиясы” — француз қоғамын шынайы бейнелеген көркем ірі туындылар жинағы.

1) Адамгершілік этюдтер тобының негізгі шығармалары — “Гобсек” (1830), “Отыздардағы әйел” (1831), “Горио атай” (1934 — 35), “Евгения Гранде” (1833), “Беатриса” (1839), “Кәрі қыз” (1836), “Бойдақтың өмірі” (1841), т.б.

2) Философиялық этюдтер тобының негізгі шығармалары — “Жендет” (1830), “Шегірен былғары” (1830 — 1831), “Көп жасаудың құпиясы” (1930), “Қызыл қонақүй” (1931), “Серафита” (1839), т.б.

3) Аналитикалық этюдтер тобының негізгі шығармалары—Неке физиологиясы” (1829), “Отбасы өміріндегі ұсақ-түйек керістер” (1845 — 1846), т.б. “Адам комедиясында” тұтас тарихи дәуірдің өте кең суреті жаңғырды.

Бальзак шығармалары 19 ғасырдағы Батыс Еуропа әдебиетінің шыңы болды. Оның суреткер ретінде қолданған көркемдік әдісі жиынтық формада (гуманизм, ағартушылық идеясы, готикалық роман, романтикалық мектеп, т.б.) көрініс берді. Бальзактың шығармаларын Ф.Жиро, В.Гюго, Ж. Санд, Ф.М. Достоевский, М. Әуезов жоғары бағалады. “Шегірен былғары” романы, “Горио атай” повесі (1984, 1985, 1987), “Памэла Жиро” (1938) пьесасы қазақ тіліне аударылған.

• 
  Украина пошта маркасы, 1999
• 
  Молдова пошта маркасы, 1999

Шығармалар

Романдар

• Шуаны, немесе Бретань 1799 жылы (1829)
• Шагрен терісі (1831)
• Луи Ламбер (1832)
• Евгения Гранде (1833)
• Горио әке (1835)
• Дала лалагүлі (1835)
• Нусинген банкир үйі (1838)
• Беатриса (1839)
• Ауыл діни қызметкері (1841)
• Баламутка (1842) / La Rabouilleuse (фр.) / Black sheep (en) / балама атаулары: «Қара атқан қой» / «Бойдақтың өмірі»
• Урсула Мируэ (1842)
• Отызжасар әйел (1842)
• Жоғалған аңдамастық (I, 1837; II, 1839; III, 1843)
• Фермерлер (1844)
• Бетта жиен қарындас (1846)
• Понс жиен (1847)
• Куртизанкалардың жарқырауы және кедейлігі (1847)
• Арсилік депутат (1854)

Повестер мен әңгімелер

• Доппен ойнап жатқан мысық үйі (1829)
• Неке шарты (1830)
• Гобсек (1830)
• Вендетта (1830)
• Қош бол! (1830)
• Қала сыртындағы бал (1830)
• Ерлі-зайыптылар келісімі (1830)
• Белгісіз шедевр (1831)
• Полковник Шабер (1832)
• Тастап кеткен әйел (1832)
• Империя сұлуы (1834)
• Еріксіз күнә (1834)
• Шайтанның мұрагері (1834)
• Констейблдің әйелі (1834)
• Сақтаушы леп (1834)
• Мыстан (1834)
• Махаббат төзімділігі (1834)
• Бертаның өкініші (1834)
• Аңғалдық (1834)
• Империя сұлуының тұрмысы (1834)
• Фачино Кане (1836)
• Княгиня де Кадиньянның құпиялары (1839)

Экранға шығуы

• Полковник Шабер (Le Colonel Chabert, 1994, Франция)
• Ошибка Оноре де Бальзака (КСРО, 1968)
• Бальзак (фильм, 1999)
• Большая любовь Бальзака - поляк-француз телесериалы, 1973 г.
• Балтаны қолмен ұстамаңыз (Франция—Италия, 2007), «Герцогиня де Ланже» әңгімесінің негізінде

Тағы қараңыз

• Шарль де Бернар — Бальзактың досы әрі шәкірті.