Балқаймақ — сүттен жасалатын ұлттық тағам.

Тағамдық тез әзірленетін тәтті тағамдардың бірі болып табылады. Қазақ дастарханынан жиі көрінетін осы сыпайылар тамағы кәдімгі қаймақтан жасалады. Жаңа тартылған қаймақты шағын ыдысқа салып, оны май болып сұйылып кетпейтіндей жағдайда баяу қайнатады. Қайнау сәтінде аздап бал, немес қант және ақ ұн сеуіп араластырып отырады. Сәл суығаннан кейін кімге болсада ұялмай алдына қоюға болады. Қазақ дәстүрінде сары май, "балқаймақ" ақлақ жеген қонақтар бізге ет асып бермедің деп өкпелемейді. Қайта жеңсік тағам бергені үшін ризалық білдіреді. Қайраткер этнограф Өзбекәлі Жәнібеков балқаймақты түйе сүтінен қайнатып жасады деп жазған.[1]

Ем өңдеу

Емдік балқаймақты дайындаудың өз ерекшелігі бар. Ол сырқаттың түріне байланысты. Мысалы, асқазан ауруын емдеу үшін таңертең ерте сауылған 10 л сиыр сүтін қызуы аз отқа жарты сағаттай шымырлатып қайнатады да, оған 700-800 г. сарымай, сонша таза бал, 10 г. ұнтақталған қызыл бұрыш қосып, әбден қоюланғанша қайнатады. Суыған соң эмалданған ыдысқа салып, салқын жерге қояды. Күніне үш рет 2 ас қасықтан, 1 ай ішеді.[2][3]

Дереккөздер өңдеу

  1. У. Жанибеков. «Эхо» А-1990
  2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;
  3. Қазақтың дархан дастарқаны - Алматы "Алматыкітап" ЖШС - 2005 ISBN 9665-24-559-2