Басқару пункттері

Басқару пункттері (орыс. пункты управления) — ұрыс кимылдарын дайындау және жүргізу немесе жауынгерлік кезекшілік кезінде қолбасшы (командир) штаб офицерлерімен бірге орналасып, әскерлерді (күштерді) баскаруды жүргізетін, арнайы жабдықталған және техникалық құралдармен жарақталған орындар. Басқару пункттерінің жұмысын байланыс және кызмет көрсету бөлімшесі қамтамасыз етеді. ҚР Қарулы Күштерінде Басқару пункттерінің белгілі бір жүйесі қалыптаскан. Басқару пункттерінің негізі — басшылық пункт. Басшылық пункт катардан шығуы немесе одан әскерлерді (күштерді) басқару мүмкіндігі болмай қалатын жағдайлар ескеріліп, қосалқы басқару пункттері жасалады. Тылдық бөлімшелерді, бөлімдерді және мекемелерді баскару тылдық, басқару пунктінен жүзеге асырылады. Жекелеген бағытта әрекет жасайтын әскер топтастығын басқару үшін қосалкы басқару пункті жасалады. Құрамалардың шабуыл жүргізуі кезінде алғы шептік басшылық пункті құрылуы мүмкін. Көптеген армиялардың қүрлық әскерлерінің бөлімшелерін басқару үшін басшылық бақылау пункті құрылады. Олар жылжымалы және тұрақты болуы мүмкін. Жылжымалы басқару пункттері командалық-штабтық және штабтық машиналарда немесе жиналмалы инженерлік құрылыстарда орналастырылады. Мұндай басқару пункттерін сонымен қатар, жылжымалы далалық деп атайды. Сондай-ақ жылжымалылар катарына тікұшақтар, ұшақтар мен поездарда орналастырылған басқару пункттері жатады. Қазіргі заман армияларының басқару пункттері жақсы корғалған жерасты және жерүсті құрылыстарына орналастырынады. Басқару пункттерін жасау уақыты мен орнын командир (колбасшы) немесе жоғарғы штаб анықтайды. Жылжымалы далалық басқару пункттерін орналастыру орнын таңдау кезінде бағынышты әскерлерді (күштерді) басқаруға ыңғайлылығы, жергілікті жердің қорғаныстық қасиеттері, бүркеніштеу, күзету және қорғану жағдайлары, табиғи тасалар, жолдар мен жергілікті құралдар (байланьгс желілері) болуы есепке алынады. Басқару пункттерін орнату үшін белгіленген аудан алдын ала барланады және инженерлік дайындықтар жүргізіледі; оны орналастыру үшін қосалқы аудан таңдалып, мүмкіндік болса дайындалады. Жер үсті және әуедегі қарсыластың тұтқиылдан шабуылын және барлаушылары мен бөтен адамдардың басқару пункттері орналасқан ауданға енуін болдырмау мақсатында, штаб (бөлімшелерде командир) оны күзету мен корғауды ұйымдастырады. Ол үшін коменданттық қызмет бөлімшелері тартылады, олар болмаған жағдайда әскерлерден (күштерден) бөлімшелер тартылады. Басқару пункттері әуедегі қарсыластан әуе қорғанысы күштері әскерлерінің күш-құралдарымен қорғалады.