Батур Аршитдинов

Батур Аршитдинов (1926 жыл т., Алматы облысы, Жаркент) - ұйғыр ақыны, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі.

Өмірбаяны

өңдеу
  • 1932-60 жылдары ҚХР Шыңжаң-Ұйғыр автономиялы ауданында тұрды.
  • 1944 жылы Шыңжаң Ұйғыр автономиялық ауданының орталығы Үрімші қаласындағы педагогикалық училищені бітірді.
  • 1944—1949 жылдары Шығыс Түркістанда белең алған ұлт-азаттық қозғалысына белсене қатысады.
  • 1952-1954 жылдары Үрімші қаласында жоғары оқу орындарын тамамдайды.
  • 1954 — 1961 жылдары ШҰАР-дың Коммунистік Жастар одағының бірінші хатшысы, Демократиялық жастар ұйымының төрағасы бола жүріп, «Жас коммунист» журналының, «Синьцзян жастары» газетінің, «Синьцзян» жастар баспасының Бас редакторы міндетін қатар атқарады.
  • 1958-1960 жылдары ҚКП Пекин Жоғары партия мектебінде тағылым алады.
  • 1966 жылы Қазақ КСР Ғылым академиясының тіл білімі институты құрамындағы ұйғыр бөлімінде әдебиет мамандығы бойынша аспирантурада сырттан оқыды.
  • 1962—1989 жылдары аралығында Қазақстан Ғылым академиясының ұйғыртану бөлімінде, кейіннен ұйғыртану институтында ғылыми қызметте болды.

Шығармашылығы

өңдеу
  • Алғашқы өлеңі 1947 жылы Үрімшіде жарық көрді.
  • 1957 жылы оның «Жастық сезімдері»
  • 1967 жылы «Дала»
  • 1971 жылы «Тау самалы»
  • «Кек» (1980)
  • "Дастандар" (А., 1981)
  • «Ынтызар» (1986) жинақтары жарық көрді.
  • «Ұйғыр классиктері шығармашылығындағы дастан жанры»
  • «Ұйғыр халық ауыз әдебиеті шығармашылығы»
  • «Дастандар дүниесіне саяхат» (2003)
  • «Төрт дербіш»
  • «Он екі мұқам туралы» (мәтіндер) (2002)
  • «Сом алтын» (ертегілер)
  • «Ұйғыр фольклорының антологиясы» атты ғылыми еңбектердің авторы.
  • «Ватан ышхи» (2006)
  • «Юсуп ва Зылайха хакыда» (2006)
  • «Ыстық лалият» (2007)
  • «Ұйғыр бәдий тапаккур тарихи» (2008).

Қоғамдық қызметі

өңдеу

Шыңжаң Ұйғыр Автономиялық республикасы Жазушылар одағының және бірнеше ғылыми одақтардың мүшесі.[1][2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл
  2. Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3