Батыс Қазақстан облысының өзендері

Батыс Қазақстан облысының өзендері - Облыстың негізгі су көзі — Жайық өзені болып табылады. Облыс шегіне Елек поселкесінің батыс жағынан енгенөзен батыс бағытқа қарай ағып, Орал қаласына дейін жетіп, оңтүстікке шұғыл бұрылады да, Солтүстік Каспий маңын кесіп өтеді. Облыс шегіндегі ұзындығы— 761 км, су жинайтын алабы — 116678 км². Жайықтың облыс аумағындағы салалары — Елек, Шыңғырлау (Утва), Шаған, Барбастау, Емболат, Быковка, Рубежка. Барбастау өзенінен төменірек Жайықтан Көшім (қабыршақты) бөлініп шығады. Жайық өзені бүкіл облыс жерін жер беті ағын суларының жиілігі әр түрлі қос торапқа ажыратады. Сол жағалаулық өзен торы тығыздығының коэффициенті К-0,54 км/км² мөлшерімен сипатталады, оң жағалаулық бөліктегі өзен торы тығыздығының коэффициенті К-0,26 км/км². Бүкіл облыс үшін өзен торының тығыздығы Жайық өзенінсіз — 0,036 км/км², Жайықпен қос а есептегенде 0,040 км/км² коэффициентпен сипатталады. Жалпы облыста үлкенді-кішілі 200-ден астам өзен бар, олардың 65-і жазда кеуіп, құрғақ арналарға айналады; ұзындығы10 кмден аспайтын шағын жылға-өзендер де баршылық. Ұзындығы 200 км-ден асатын өзен небәрі - 8. Қараөзен, Сарыөзен, Елек облыс жерінде тек өздерінің сағалық бөлігімен ғана ағады, олардың жалгіы ағыны облыс шегінен тыс қалыптасады. Өңірдің жер бедері мен топырақ қабаты ның ерекшелігіне байланысты көптеген өзендердің арналары өте ирелең қалыптасқан. Мыс., Бар-бастаудың ирелеңдеу коэффициенті К-1,40, Шолаңқаты - К-1,04, Жақсыбай - К-1,071, Ащыөзек — К-1,75, Мұқыр — К-1,4-ке тең келеді.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8