Баян Хара-Ола жотасы

Баян Хара-Ола жотасы, Қытайда, Кунлунь тау жүйесінің шығысында орналасқан. Солтүстік - батыстан оңтүстік - шығысқа қарай 750 км-ге созылып жатыр. Жотаның орташа биіктігі 5000 м (абсолюттік биіктігі 5442 м, Баян-Хара-Ола шыңы). Баян Хара - Ола жотасы Янцзы (Көгілдір өзен) және Хуанхе (Сары өзен) өзендері алабының жоғарғы суайрығы болып табылады. Жота палеозойлық қатпарлы құрылымдардан неотектоникалық тау құрылу кезінде пайда болған. Жер бедері жалаңаш жартасты, шоқылы. Жарқабақты тар шатқалдар мен қазаншұңқырлар көп. Жотаның төбелері тегіс немесе күмбез тәрізді. Климаты тым континенттік. Қысы ұзақ, суық, жазы қысқа, ыстық келеді. Тау аңғарларында қаңтардың температурасы – 7-9°С, биік таулы белдемінде - 35°С-қа дейін төмендейді. Тау етегі мен аңғарларында жазда температура 30°С-қа дейін көтеріледі. Солтүстік беткейлерінде жауын - шашынның жылдық мөлшері 50 мм-ден 300 мм-ге (биіктеу жерлерінде) дейін, Қашқар тауларында 800 мм-ге жетеді. Биік шыңдарында мұздықтар сақталған. Жотаның оңтүстік - батыс беткейінен Янцзы өзені бастау алады. Солтүстік - шығыс беткейі созылыңқы, көлбеу, біртіндеп үстіртті жазыққа ұласады.

Сыртқы сілтемелер өңдеу

Қазақ энциклопедиясы