Бөкейхан
Бөкейхан (2022 ж. дейін — Котяевка[1]) — Атырау облысының Құрманғазы ауданындағы ауыл, Бөкейхан ауылдық округінің орталығы.
| Ауыл | |
| Бөкейхан | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
Ауылдық округ орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Ауылдық округ | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
46°32′43″ с. е. 48°45′59″ ш. б. / 46.54528° с. е. 48.76639° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°32′43″ с. е. 48°45′59″ ш. б. / 46.54528° с. е. 48.76639° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1870 |
| Бұрынғы атаулары |
Котяевка |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
▲1789 адам (2021) |
| Этнохороним |
бөкейхандық, бөкейхандықтар |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды |
06 |
| ӘАНК коды |
234637100 |
Бөкейхан шекарасы
| |
Географиялық орны өңдеу
Аудан орталығы – Құрманғазы ауылынан батысқа қарай 45 шақырым жерде, Еділдің сол тармағы – Қиғаш өзенінің Қазақстан мен Ресей арасындағы шекараны қиып өтетін тұсында орналасқан. Іргесі 1870 жылы қаланды.
Тарихы өңдеу
Котяев ауылының негізі көнекөз қариялардың айтуы бойынша 1870 жылдары қаланған. Жергілікті тұрғын Өтепбергеновтің жазбасындағы мәліметтер: 1873 жылы қазіргі ескі паром тұсына, Қиғаш өзенінің жағасына орыстар қоныс аудара бастаған. Олар балық батағаларын ашып, балық аулаумен айналысқан. Солардың басшыларының бірі орыс көпесі Котяев деген азамат болады. 1910-1915 жылдары осы жерге Байда, Байғара ауылдарынан орыс, қазағы бар тұрғындар көшіп келіп, үлкен ауылға айналады. Сөйтіп кейіннен ауыл атауы сол Котяевтің тегіне байланысты солай аталып кеткен. Ауыл шаруашылығын ұжымдастыру кезінде балық аулау артелінің, 1957 жылдан бастап “Память Ильича” атты балық аулау ұжымшарының және Байда ауылдық кеңесінің орталығына айналды. 1997 жылдан бастап оның негізінде “Еділ” өнеркәсіптік кооперативі құрылды.[2] 2007 жылдың қазан айында Котяевка маңында Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасы үкіметтерінің келісімі бойынша Қиғаш өзені арқылы өтетін шекаралық көпір іске қосылды.[3]
Халқы өңдеу
1989 жылы елді мекенде 1622 адам тұрған.[4] 1999 жылы тұрғындар саны 1710 адам (815 ер адам және 895 әйел адам) болса, 2009 жылы 1765 адамды (869 ер адам және 896 әйел адам) құрады.[5]
2021 жылғы санақ қорытындысы бойынша 1789 адамды (892 ер адам және 897 әйел адам) құрады.[6]
Әлеуметтік және мәдени нысандары өңдеу
Орта мектеп, балалар бақшасы, мәдениет үйі, емхана, кітапхана, байланыс бөлімі, спорт кешені т.б.бар.
- Ф.Оңғарсынова атындағы орта мектеп — 1930 жылы ашылып, Н.К.Крупская есімі берілген. 1935 ж. бастауыш мектеп орталау оқу орнына айналды. 1956 жылы мектеп 10 жылдық болды. 1983 ж. 320 орындық типтік жобадағы жаңа ғимарат пайдалануға берілді.[7]
- «Айгерім» бөбекжай-балабақшасы
- Байда ауылдық клубы
- Байда ауылдық кітапханасы
Діни мекемелері өңдеу
- Салиха ана мешіті — 2023 жылы қазан айында ашылды. Мешіт 200 орынға арналған.[8]
Шаруа қожалықтары мен кәсіпкерлік өңдеу
20-дан аса шаруа қожалықтары, 50-дей кәсіпкерлік құрылымдар бар, сауда дүкендері, тұрмыстық қызмет мекемелері жұмыс істейді. Котяевка арқылы Атырау – Астрахан автомобиль жолы өтеді.[9] Котяев ауылында Құрманғазы шекаралық кеден бекеті жұмыс істейді,
Елді мекендегі көшелер өңдеу
- Ғимыран Мырзағалиев көшесі
- Қаныш Сәтбаев көшесі
- Құрманғазы көшесі
- Мұхтар Әуезов көшесі
- Төлеп Салықбаев көшесі
- Ыбырай Алтынсарин көшесі
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Атырау облысы Құрманғазы ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы
- ↑ Киелі мекен, қасиетті өлке -Құрманғазы. Ағатай баспасы, Атырау-1920 ж. ISBN 978-601-7861-86-5
- ↑ https://www.zakon.kz/94198-na-prigranichnojj-reke-kigach.html Мұрағатталған 25 маусымның 2021 жылы.
- ↑ 1989 жылғы Қазақ КСР бойынша Бүкілодақтық халық санағының қорытындылары. 3 том
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- ↑ https://kruposkaya.kurmangazy-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Мұрағатталған 24 қыркүйектің 2021 жылы. Н.К.Крупская орта мектебінің тарихы
- ↑ Атырауда Бөкейхан ауылында мешіт ашылды
- ↑ Қазақ Энциклопедиясы, 11 - том