Бөкей Ордасындағы 1916 жылғы көтеріліс

Бөкей Ордасындағы 1916 жылғы көтеріліс, Ресей патшасы II Николайдың 1916 ж. орыс-герман майданына қара жұмысқа алу туралы жарлығына Астрахан губ-на қарасты Бөкей Ордасының тұрғыңдары қарсы шықты. Көтерілістің екі орталығы болды. Біріншісі Новая Казанкада болды. Бөкейліктердің наразылығын білдіріп, патшаға шағымдану үшін Петербургке барған С.Меңдешевтің сапары нәтижесіз аяқталды. Сондықтан ол елге оралысымен тыл жұмысына шақырылғандар арасында үгіт жүргізіп, қарулы көтеріліске үндейді. Астрахан губернаторлығына, жергілікті 204 билеушілерге қарсы топ ұйымдастырады. 1916 ж. 22-шілдеде көтеріліс басшысы Меңдешев, Мұхтар Сәрсенбаев, Нұғыман Залиев, Тастанбек Желдібаев, Сүндетқали Нұрсарин, т.б. тұтқындалады. Бөкей ордасында 1916 ж. комитетің екінші орталығы — Теңіз округі. Оны Исатай батырдың немересі Өтепқали Дінбаянұлы (1846- 1928) басқарды. Халық арасында беделді, старшын болған Өгепқали жақын ағайыны Едіге Нарынбаевпен бірге патша жарлығына наразылар тобын құрды. 2000-дай сарбазбен Саға мекенінде ту көтеріп, ондаған киіз үй тігіп, соғысқа өзірлене бастады. Қару-жарақ жинап, жетпегенін қолдан соғатын көріктер қыздырды. Старшындар қолындағы қара гізімдерді жойып, қарулы қақтығыстарға шықты. 1916 ж. Астрахан губернаторы А.Хлынов бастаған жазалаушылар отряды көтеріліс басшысын және 5 адамды қапыда қолға түсірді. Мендешев пен Дінбаянұлы Астрахан түрмесінің бір камерасына қамалған.