Геронтократия

Геронтократия - [грек,geron - қария,kratos- билік] - тура мағынасында "қариялар билігі", билік қарттардың қолында болатын басқару принципі. Геронтократия ұғымы XX ғасырдың басында этнографияда енгізілді және алғашқы қауымдық қүрылым кезіндегі, кейіннен таптық қоғамдардағы билік қүрылымын талдау мақсатында қолданылды.Сталин, Тито, Мао Цзэдун, М.Бегин, Ким Ир Сен, В.Брандт, Р.Рейган, Л.Брежнев және басқа да тұлғаларды саяси психологиялық зерттеулер саясатта жастың дәтке қуат болуы да, керісінше, қалыптасқан дәстүрлі және авторитарлы көшбасшылыққа кедергісін келтіруі де мүмкіндігін көрсетті. Әдетте, мүндай жүйелерде саяси көшбасшылар билікке кеш келіп, уақытгары әлдеқашан әтіп кетсе де билік басында қала береді. Тәжірибе көрсеткеніндей, қалыптасқан билік принциптеріне сүйеніп, дағдарысты жағдайларда олар дүрыс шешім қабылдап, әзгермелі жағдайларға жауап қайтара алады. Алайда, қартамыс тартқан көшбасшылардың саясаты шығармашылықтан, креативті шабыттан ада. Оның күшіжайсаңдығы мен ескілікке қүштарлығында. Демократиялық үрдістердің ықпалымен, тіпті, ең дәстүрлі деген басқару қүрылымдары да (мысалы, Ватикан мемлекетін басқаратын рим католик шіркеуінің кардиналдар коллегиясы) өз мүшелеріне жастық шектеу қояды. Геронтократия үғымының қарт адамдарға тән психикалық ерекшеліктердің әдетке беріліп, сіресіп қалған, артта қалған, ескі көзқарастағы, ойы түралап қалған, әрекетсіздік синонимі ретінде қолданылатыны тегін емес.

Қариялар

Тағы қараңыз

• Геронт
• Герусия
• Эпоха застоя
• Геронтофобия
• Геронтология