Гетум елшілігі

Гетум Елшілігі – Армян патшасы Гетумнің Қарақорымдағы Мөңке хан сарайына келген сапары. Кіші Армения патшасы Гетум І (1227 – 1269) патшалық билікті әкесі Константин Ламброн және ұлдары Левон мен Торосқа тапсырып, қазіргі Қазақстан жері арқылы 1254 ж. Қарақорымдағы ұлы хан Мөңке ордасына елшілікті өзі басқарып келген. Ол сапар барысында жазған жолжазбаларында Қазақстанның сол кездегі тарихы мен географиясына қатысты мәліметтер қалдырған. Гетум елшілігі Еділ бойындағы Бату ханның ордасынан Жайық өзені арқылы шығысқа қарай бет түзеп, Сарыарқаның үстімен Ертісті кесіп өтіп, 1254 ж. 13 қыркүйекте Шыңғыс хан империясының астанасы Қарақорымға жетеді. Оның басты мақсаты Шыңғыс хан империясына төлеп отырған салықты мүмкіндігінше жеңілдету және оны армяндардың өздерінің жинауына рұқсат алу болды. Гетум елшілігі қайтар жолында Шығыс Түркістанның Алмалық, Ілебалық қалаларын басып өтіп, Оңтүстік Іле жолымен Таразға соғып, Қаратау сілемдері арқылы солтүстікке бағыт түзейді де, Сығанақтың солтүстігінде орналасқан Сартақ ордасына жетеді. Оған жолыққаннан кейін Сығанаққа кері қайтып, Сауран мен Иасы (Түркістан) арқылы Отырарға жетеді де, Сырдариядан өтіп, 1255 ж. Арменияға қайтып оралады.