Гиббондар

Гиббондар
	;
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі:	Жануарлар;
Жамағаты:	Хордалылар;
Табы:	Сүтқоректілер;
Сабы:	Приматтар;
Тұқымдасы:	Гоминиддар;
Кіші тұқымдасы:	Ұзын қол мешіндер;
Тегі:	Гиббондар;

Гиббондар (лат. Hylobates) — ұзынқол маймылдардың бір тұқымдасы. Гиббондар тұкымдастар туысы.^[1]

Сипаттама

Гиббондар ұзындығы — 1 метрден, салмағы 10 килограммнан аспайды, құйрықсыз болады. Басы мен денесінің ұзындығы 40-65 см, салмағы, 4-8 кг. Бір топтағы және әртүрлі жыныстылар реңінің жабылған түгі әртүрлі, (қарадан сары-қоңырлы немесе күмісті-сұр).

Таралу аймағы

Бұлар тропикалық ормандардың ішінде тіршілік етеді. Топ-топ болып жүреді. Оңтүстік-Батыс Азияда, Суматра, Ява, Калимантан аралдарында 6 түрі бар. Аққолды гиббондардың өмір сүру қалпы табиғат жағдайында азды-көпті.

Қоректенуі

Гиббондар өсімдіктер жемістерін, шырынды жапырақтарын, Жәндіктер/насекомдарды, құстардың жұмыртқасын, балапанын, ұсақ құстардың өздерін қорек етеді. Гиббондар қолға әрең көндігеді.

Көбеюі

Отбасы 2-6 дарақтылық- жарынан тұрады, басты рөлді еркек-басшы ойнайды.

Ұзын қол мешіндер маймылдардың 4 туысы жатады, олар:

Нағыз гиббондар (Hylobates). Мұның көрнекті түрлері: ақсаусақ гиббон (Hylobates lar) — бұл Индияда тіршілік етеді; ұшқыр гиббон (Hylobates agilis) — түсі жағынан гулокқа ұқсас келеді, ұшқыр гиббон Суматра аралында кездеседі; Мюллер гиббоны (Hylobates Muelleri)— Борнео аралында кездеседі.
Сиамангалар (Symphalangus);
Номаскустар (Nomascus);
Хулоктар (Hoolock).^[2]

Шағын: ХТҚО Қызыл кітабында бөрікті гиббондар, бір түсті гиббондар, явалдык гиббондар, Клосстық гиббондар.

Дереккөздер

↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
↑ Т. Мұсақұлов, орысша-қазақша түсіндірмелі биологиялық сөздік І-том қазақ мемлекет баспасы, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев

Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.

[1] Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3

[2] Т. Мұсақұлов, орысша-қазақша түсіндірмелі биологиялық сөздік І-том қазақ мемлекет баспасы, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев

[1]

[2]