Горонтало

Горонтало (холонтало) — Индонезиядағы халық. Сулавеси аралының солтүстігінде, Минахаса аралында тұрады. Саны шамамен 500 мың адам (1967).

Горонтало
холонтало
Бүкіл халықтың саны
500 000
Ең көп таралған аймақтар
Индонезия
Тілдері
горонтало тілі
Діні
ислам

Этногенезі

Горонталь халқының шығу тегі белгісіз. Оңтүстік-Шығыс Азиядан қоныс аударудың екі теориясы бар, олардың біріншісі Оңтүстік-Шығыс Азия халқы бастапқыда Шығыстан шыққан, содан кейін Сулавесиде өмір сүрген деп мәлімдейді. Екінші теория адамдардың көші-қоны Тайваньдан басталып, Филиппин арқылы Сулавесиге келгенін түсіндіреді. Тілдік тұрғыдан алғанда, горонталолықтар Филиппин аралдары мен Солтүстік Сулавеси аралдарынан шыққан басқа аустронезия халықтарымен бірдей шыққан.

Тілі

Горонтало тілі бірнеше диалектілерге бөлінген, индонезиялық тілдерге жатады, бірақ филиппиндік тілдерге тән көптеген белгілерге ие.

Неке қию рәсімінде киетін Горонтало дәстүрлі киімі

Діні

Горонтало діні - ислам, исламға дейінгі ежелгі нанымдардың күшті қалдықтары бар.

Тарихы

Соңғы орта ғасырларда олар Тернат сұлтандығына тәуелді болды, олар 15-16 ғасырларда исламды қабылдады. 17-19 ғасырдың аяғында олар Тернатқа тәуелді бес князьдіктің конфедерациясын (Лима Пахала) құрады. 17 ғасырдан бастап көршілес Минахас аймағында (1660 жылға дейін – испандар, кейін – голландтар) орныққан еуропалықтардың ықпалында. 19 ғасырдан бастап Нидерланд-Шығыс Үндістан аумағында. 2003 жылы олар тәуелсіз Горонтало провинцияларының бөлінуіне қол жеткізді.

Кәсібі

Дәстүрлі кәсібі – қолмен жұмыс істейтін ауыл шаруашылығы (құрғақ күріш, жүгері, саго, ямс және тары). Олар джунглиден жиналған кокос жаңғағын, даммар сағызын және ротанды сатады. Лимбото көлінде балық аулау дамыған (торлар, қақпандар және гарпундар қолданылады). Ірі қара жегу жұмыстарына пайдаланылады, жылқылар жүк және мініс ретінде пайдаланылады, қолөнері – тоқу, ағаш ою.

Өмір салты

Горонтало ерлері жерлеу рәсімінде, шамамен 1895-1905 жж

Дәстүрлі отбасы шағын матрилокалды, қазіргі отбасы неолокалдық. Князьдерге, ақсүйектерге, еркін қауым мүшелеріне таптық бөліну сақталған. Жерлеу үшін мұхит үстіндегі жартастарға үңгірлер қазылып, ал кішкентай балаларды ағаштардың қуыстарына көмеді. Егін науқаны аяқталғаннан кейін бірден тамыздан қазанға дейін өлгендердің құрметіне салтанатты мерекелер ұйымдастырылады, ал мерекеге қатысқысы келетіндер отбасыларға материалдық көмек көрсетеді, оны ақшамен де, сабынмен де, темекімен де көрсетуге болады.

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

Дәстүрлі қоныстар бекініс төбелерде орналасқан. 19 ғасырдың аяғынан бастап елді мекендер алқаптарда немесе жағалауда болды. Тұрғын үй қадалардан тұрғызылған, бұл үйлердің төбелерінің алдыңғы және артқы ұштары көтерілген, бұл халықтың ата-бабалары жер бетіне келген кеменің тұмсығын білдіреді. Барлық үйлер солтүстікке қарайды, бұған халықтың ата-бабаларының солтүстіктен келгендігі себеп болған деген болжам бар. Бірақ басқа нұсқасы - солтүстікте құдайлардың мекені деген ұғым бар.

Фольклоры

Горонтало халқының мәдени өнер түрлерінің бірі - полопало биі. Бұл дәстүрлі би Горонтало қауымы арасында және тіпті Солтүстік Сулавеси аймағында танымал.