Гүлтәжі

‎

Гүлтәжі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Жабық тұқымдылар Табы: Қос жарнақтылар Сабы: Caryophyllales Тұқымдасы: Қызылқұйрық тұқымдасы Тегі: Amaranthus Түрі: A. retroflexus
Екі-есімді атауы
Amaranthus retroflexus L.
Синонимдері
Amaranthus bulgaricus Kov. Amaranthus bullatus Besser ex Spreng. Amaranthus chlorostachys Willk. Amaranthus curvifolius Spreng. Amaranthus delilei Richt. & Loret Amaranthus johnstonii Kov. Amaranthus recurvatus Desf. Amaranthus retroflexus var. delilei (Richt. & Loret) Thell. Amaranthus retroflexus subsp. delilei (Richt. & Loret) Tzvelev Amaranthus retroflexus var. genuinus (L.) Thell. ex Probst Amaranthus retroflexus var. rubricaulis Thell. Amaranthus retroflexus f. rubricaulis Thell. ex Probst Amaranthus retroflexus var. salicifolius <smal>lI.M.Johnst. Amaranthus rigidus Schult. ex Steud. Amaranthus spicatus Lam. Amaranthus strictus Ten. Amaranthus tricolor L. Galliaria retroflexa (L.) Nieuwl. Galliaria scabra Bubani

Гүлтәжі (лат. Amaranthus) – Қызылқұйрық тұқымдасына жататын бір жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Негізінен жылы және қоңыржай аймақтарда кездесетін 55-тей түрі белгілі. Қазақстанда барлық облыс жерінде өсетін 8 түрі бар. Бұлардың гүлдері ұсақ, дара жынысты, жапырақ қолтығына шоғырлана орналасқан. Жоғары жағы масақша немесе сыпыртқы гүлшоғырын құрайды. Аталығы 3 – 5, жатыны бір ұялы. Маусым – қыркүйекте гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – домалақ, бір тұқымды қорапша. Тұқымы жасымық сияқты. Кейбір түрлері (қызылқұйрық Гүлтәжі, шашақты Гүлтәжі) ежелден дәнді дақыл болып саналады. Көпшілік түрін әдемі түсті жапырақтары мен салбырап тұратын гүлшоғыры үшін сәндік ретінде өсіреді