Дионис мәдениеті

Дионис мәдениеті - ежелгі грек мифологиясы бойынша жердің құнарлығы мен мол жемісіне қатысты өсімдіктердің тәңірі болып есептелетін Дионис құрметіне өткізілетін мейрам, соның тарихымен байланысты мәдиниет.
1. Дионис - грек мифологиясы бойынша Зевстың баласы. Кримикен дәуірінде (б.з.б 8 - 6 ғасырлар) елдегі демостар. Дионисқа өсімдік тәңірі деп табынған. Класикалық дәуірде Дионис аты Дельфада, Аполлонмен қатар Афинада кеңінен жайылды. Дионистың тағы бір грекше аты Вакх, ал Бахус оның латынша аты. Дионистің құрметіне өткізілетін мейрам Вакханалия деп аталған.
2. Дионисия - Ежелгі грекияда Дионис құдайдың құрметіне өткізілетін мейрам. Афинада б.з.б. 6 - 4ғғ Дионистің құрметіне "Ұлы немесе қалалық Дионис" өткізілген, ақындар айтысқан, хор орындалған. Көне дәуір өнерінде Дионис бейнесі мүсінделген көптеген ескерткіштер сақталған. Орта ғасыр кітаптарының иллюстрацияларында Дионис молшылықтың бейнесінде суреттелген. Қайта Өрлеу дәуірінің өнерінде Дионис бейнесінде қуаныш, шаттық бейнеленеді. Дионис мәдениетінің сюжетіне 15ғ А.Дюрер, А. Монтень, Аю Альтдорфер, Х. Бальдунг Грин, Тициан, Д. Романо, П. Да Картона, П. Рубенс, Я. Йорданс, Н. Пуссен өз шығармаларында орын берген. Дионис мәдениеті әсіресе бейнелеу өнерінде, живописьте қарқынды дамыды. Дионис мәдениеті барокко бағытына ерекше көңіл бөлді. Микеланджелоның "Вакх" статуясы, осы тақрыпта 19ғ И. Даннекер, Б Торвальдсен, т.б. үздік шығармалар берді. 19 - 20ғасырларда Дионис мәдениеті музыка өнерінде көрініс тапты. К. Дербюсси "Дионис". Ж. Массен "Вакх" опрасын жазды. Дионис мәдениеті - әлемдік өнердің барлық жанрына үлкен орнын бар мәдениеттің арналы саласы.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7