Ежелгі Иллирия мәдениеті

Ежелгі Иллирия мәдениеті немесе Иллирия мәдениеті (алб. Kultura ilire) — орта қола дәуірінде және әсіресе соңғы қола дәуірінің соңында барған сайын айқын белгілерімен ерекшелене бастайды. Керамика типтік элемент ретінде шетінен шығып тұрған екі тұтқасы бар пішіндерді кеңінен қолданумен, сондай-ақ геометриялық өрнектермен безендірумен сипатталады. Бұл кезде алғашқы бекіністі қоныстар құрылды. Жергілікті металлургия Эгей теңізінің прототиптері негізінде әр түрлі қару-жарақ түрлерін көркемдік формалар әзірлеген. Негізгі құралдар жергілікті «далмато-албан» және «шкодран» типтерінің осьтері, сонымен қатар қос балтаның оңтүстік түрі болды. Рухани мәдениет сонымен қатар археологиялық жәдігерлердің бай материалы табылған қорғандармен (тұмылдар) жерлеу рәсімінен көрінеді.^[1]^[2]^[3]^[4]

Шолу

Иллирия тілі

Жерлеу стеласындағы Иллирия ономастикасы (аты және әкесінің аты) бар грек жазуы, б.з.б. II ғасыр, Аполлония, Албания^[5]

Иллирия тілі - ежелгі дәуірде Оңтүстік-Шығыс Еуропадағы иллириялықтар сөйлеген үнді-еуропа тілдер тобы. Кісі аттары мен жер-су атауларын қоспағанда, тіл расталмаған. Осылардан оның үнді-еуропалық тілдер тобына жататындығы туралы қорытынды жасауға жеткілікті ақпарат алуға болады. Ежелгі дереккөздерде «иллирия» термині оңтүстік-шығыс Еуропаның үлкен аймағында қоныстанған тайпалардың кең ауқымына қатысты, соның ішінде Ардиеи, Аутариата, Далматы, Дассарети, Энчелей, Лабеата, Паннонии, Партини, Тавлантий және т.б. Бұл тайпалардың барлығы қаншалықты біртекті тілдік топты құрағаны белгісіз, бірақ аттестацияланған эпонимдерді зерттеу осы аймақтың оңтүстігінде, шамамен қазіргі Албания мен Черногория төңірегінде тілдік негізгі аймақты анықтауға әкелді. Бұл жерде иллирий тілінде сөйлеген деп есептеледі.

Дереккөздер

↑ Lafe, Emil, ed (2008). "Fjalor Enciklopedik Shqiptar" (in sq). (Encyclopedic Dictionary of Albania). 2. Tiranë: Akademia e Shkencave e Shqipërisë. pp. 977–978. ISBN 9789995610272. OCLC 426069353. https://books.google.com/books?id=G_wnAQAAIAAJ.
↑ Ceka, Neritan (2005), The Illyrians to the Albanians, Publ. House Migjeni, ISBN 99943-672-2-6, https://books.google.com/books?id=r8oeOwAACAAJ
↑ Үлгі:Cite thesis
↑ Kurti, Rovena (2017). "On some aspects of the Late Bronze Age burial costume from north Albania". Proceedings of the International Conference "New Archaeological Discoveries in the Albanian Regions" 30-31, January, Tirana 2017. https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-01695818/document.
↑ Ceka Neritan Apollonia: History and Monuments — Migjeni, 2005. — P. 19. — ISBN 9789994367252. "In the third-second centuries BC, a number of Illyrians, including Abrus, Bato, and Epicardus, rose to the highest position in the city administration, that of prytanis. Other Illyrians such as Niken, son of Agron, Tritus, son of Plator, or Genthius, are found on graves belonging to ordinary families (fig.7)."

[FESH-1] Lafe, Emil, ed (2008). "Fjalor Enciklopedik Shqiptar" (in sq). (Encyclopedic Dictionary of Albania). 2. Tiranë: Akademia e Shkencave e Shqipërisë. pp. 977–978. ISBN 9789995610272. OCLC 426069353. https://books.google.com/books?id=G_wnAQAAIAAJ.

[NC-2] Ceka, Neritan (2005), The Illyrians to the Albanians, Publ. House Migjeni, ISBN 99943-672-2-6, https://books.google.com/books?id=r8oeOwAACAAJ

[3] Үлгі:Cite thesis

[4] Kurti, Rovena (2017). "On some aspects of the Late Bronze Age burial costume from north Albania". Proceedings of the International Conference "New Archaeological Discoveries in the Albanian Regions" 30-31, January, Tirana 2017. https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-01695818/document.

[Ceka19-5] Ceka Neritan Apollonia: History and Monuments — Migjeni, 2005. — P. 19. — ISBN 9789994367252. "In the third-second centuries BC, a number of Illyrians, including Abrus, Bato, and Epicardus, rose to the highest position in the city administration, that of prytanis. Other Illyrians such as Niken, son of Agron, Tritus, son of Plator, or Genthius, are found on graves belonging to ordinary families (fig.7)."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]