Ефремов Филипп Сергеевич

Ефремов Филипп Сергеевич (1750 — 1811) — орыс саяхатшысы. Орынбор губерниясының шекаралық аудандарында әскери қызметте болған. 1774 жылы Ресей мен Қазақ даласы шекарасындағы Теңіз қарауылында әскери қызметте жүріп, тұтқынға түседі, одан Бұхар ханы Даниярбекке құлдыққа сатылады. Тұтқында жүріп, Ефремов түркі, парсы тілдерін үйреніп, шығыс халықтарының әдет-ғұрпын, мәдениетін зерттейді. Бұхар ханының сеніміне ие болып, ол бұхар әскерінің құрамында соғыстарға қатысып, жауынгерлік ерлік көрсетеді. Хан оны жүзбасы, кейіннен емші етіп Хиуаға, Иранға жұмсайды. Көп ұзамай Ефремов Бұхарадан қашып кетіп, Қашқария, Тибет, Үндістанды аралап, Англия арқылы 1784 жылы Ресейге қайта оралады. Ресейге келген соң, Ефремов Шет елдер коллегиясында шығыс тілінен аудармашы болып істеді. Ефремовтің тұтқындағы және саяхат кезіндегі көрген-білген жазбалары 1786 жылы Санкт-Петербургте басылып шықты. Оның жазбаларында өзі болған мемлекеттердің тарихы жайындағы мәліметтер, Бұхардың, Хиуаның, Қызылқұмның табиғаты туралы қызғылықты деректер келтірілген.