Жалқын

Жалқын немесе скумпия (лат. Cotinus) – сіркеағаштар тұқымдасына жататын көп жылдық ағаш немесе бұта өсімдіктер туысы. Оңтүстік Еуропа мен Азияда және Солтүстік Америкадакездесетін 2 түрі белгілі. Қазақстанда оңтүстік облыстарда мәдени түрде өсірілетін 1 түрі – кәдімгі Жалқын (С. coggygrіa) бар. Биіктігі 2 – 5 м, Сабағы бұтақтанған, бөрікбасы (ағаштың діңінен жоғары тармақтала өскен бөлігі) дөңгелек, қабығы қоңыр сұр түсті. Жапырақтары жұмыртқа тәрізді, кезектесіп орналасады. Тостағанша және күлте жапырақшалары бестен, гүлдері қос жынысты, ұсақ, сарғыш немесе жасылдау түсті. Олар сыпыртқы гүлшоғырына топталған. Маусым – шілде айларында гүлдеп, тамыз – қыркүйекте жемістенеді. Жемісі – сыпыртқы гүлшоғырында болады, пішіні бүйрек тәрізді. Өсімдіктің жапырағында 15 – 25% жоғары сапалы таннидтер бар, одан бағалы илік заттар, сүрегінен жүн, жібек маталарын, тері және ағаш бұйымдарын бояйтын физетина бояуы алынады. Бағалы сары түсті ағаш діңгегінен әр түрлі бұйымдар жасалынады. Сәндік үшін өсіріледі.

Скумпия
Жалқын
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Core eudicots Сабы: Sapindales Тұқымдасы: Anacardiaceae Тегі: Cotinus Adans.
түрлері
Cotinus coggygria Cotinus obovatus