Жанаттәрізді ит

(Жанат тәрізді ит бетінен бағытталды)

Жанаттәрізді ит, уссурий жанат иті (лат. Nyctereutes procyonoides) — иттер тұқымдасына жататын жыртқыш аң.

Жанаттәрізді ит
Жабайы жанаттәрізді иттер
Жабайы жанаттәрізді иттер
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Сүтқоректілер
Сабы: Жыртқыштар
Тұқымдасы: Иттер тұқымдасы
Тегі: Жанаттәрізді ит
Түрі: N. procyonoides
Екі-есімді атауы
Nyctereutes procyonoides
(Джон Эдуард Грей, 1834)
Ареал Көк — байырғы Қызыл — жерсінген
Ареал
Көк — байырғы
Қызыл — жерсінген


Негізгі мекені — Оңтүстік Шығыс Азия. Қазақстанда Атырау облысында, Каспий теңізінің жағасында, Жайық өзенінің сағасына дейін кездеседі.

Жанаттәрізді ит өзен-көл жағалауындағы сазды ылғалды жерлерді, таудағы ормандарды мекендейді. Дене тұрқы 52—58 сантиметр, жазда салмағы 4—6 килограмм, күзде 6—10 килограмм, құйрығының ұзындығы 25 сантиметрдей болады. Жүні ұзын қылшықты, түбіті қалың жылтыр қоңыр түсті. Жанаттәрізді ит ін қазып, сонда тіршілік етеді, кейде түлкі, борсық індерін де пайдаланады. Қорегін іздеуге түнде шығады. Қорек талғамайды. ұсақ жәндіктермен қатар түрлі жеміс-жидектерді де қорек етеді. Қар қалың түсіп, күн суыта бастағанда, жанаттәрізді ит қысқы ұйқыға кетеді. Жылына бір рет, ақпан—наурыз айларында ұйығып, екі айдан соң 6—8 күшік табады.

Жанаттәрізді итті Алматы және Шығыс Қазақстан облыстарында жерсіндіру жұмыстары нәтиже бермеді. Бірақ оларды бағалы терісі үшін аң фермаларында өсіруге болады. Аң шаруашылықтарына зиян келтіреді.[1]


Еуропада жерсіндірілген. Сазды, батпақты жерді мекендейді. Аңшылық және бағалы тері кәсіпшілігінің аңдары. Жылына ТМД-да 78,4 мыңға дейін тері дайындалған Еуропанын кейбір елдерінде ж.т.и. фермаларда өсіреді (20 ғ. 70-ші жж.).[2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Nyctereutes procyonoides