Жарылғап Байшораұлы

Жарылғап Байшораұлы (шамамен 18 ғ-дың орта шені) — аға батыр, қолбасы. Орта жүз құрамындағы Найман тайпасының Қаракерей руының Қожамбет елінен шыққан.

Жарылғап Байшораұлы
Жарылғап батыр ескерткіші. Қостанай ауданы
Туған күні

XVIII ғасырдың ортасы

Туған жері

Ертіс өзенінің бойы

Қайтыс болған күні

XVIII ғасырдың аяғы

Қайтыс болған жері

Шығыс Қазақстан

Мемлекет

Қазақ хандығы

Әскер түрі

атты әскерлер

Атағы

Батыр, қолбасшысы

Шайқасы

Жоңғар шапқыншылығына қарсы шайқас

Қаракерей Қабанбай батыр мен Найман Барақ сұлтанның жасағында жоңғар шапқыншылығына қарсы шайқастарға қатысқан. Ел ішінде “жауырыншы қара Құдыс” атанған Жарылғаптың арғы атасы Құдыс Жалмамбетұлының алыстағыны болжайтын көріпкелдік қасиеті болған. Жарылғап батыр 1744 жылдың көктемінен 1745 жылға дейін Барақ сұлтанның баласы Шығай сұлтанмен бірге Қалдан Сереннің қолында аманатта болады. Бұл туралы арнайы мақсатпен Қазақ елінде болған Тюкен Балтасов деген башқұрттың 1743 жылы 14 тамызда Орынбор комиссиясына жазған рапортында айтылған. Жарылғап Барақ сұлтанның ұлы Шыңғыс сұлтан, қаракерей қожамбет Сырымбет би, тағы басқа, елдің игі жақсыларымен бірге Қожамбет руын бастап, қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Марқакөл өңіріне қоныстандыру ісіне ат салысқан. Жарылғап батырдан 7 ұл туып, “Жеті Жарылғап” атанған. Ұрпақтары Шығыс Қазақстан облысы Марқакөл, Күршім аудандары мен Қытай, Моңғолия жерінде тұрады. Жарылғаптың Атанбай есімді баласынан Алтай өңіріне белгілі Бәшік деген атақты би туған. [1]

Дереккөздер өңдеу

  1. "Қазақ Энциклопедиясы"