Жаңа Аквитания

фр. Nouvelle-Aquitaine
(Аймақ туы)	(Аймақ елтаңбасы)
Орналасуы
Статусы	Аймақ
	Әкімшілік
Астанасы	Бордо
Ірі қалалары	Бордо, Лимож, Пуатье, Ла-Рошель
Кеңес президенті	Ален Руссе; (2016—; СП)
Департаменттер	12 департамент
Кантондар	258 кантон
Коммунналар	4505 коммунна
Ресми тілдері	Француз; Баск; Окситан; Путавин-Сентонж
	Статистика
Халқы	(4 орын)
* 01.01.2013; (бағалаулар бойынша)	5 844 177
* 08.03.2013; (санақ бойынша)
* Тығыздығы (69,52)	/км²
Жер аумағы1	84 061 км²
Уақыт белдеуі	+1
	1 Өзен, су, көлдерді және ауданы 1 км² астам мұздықтарды, сондай-ақ өзендердің эстуарийлерін санамағандаға жер реестрі бойынша.

Жаңа Аквитания (фр. Nouvelle-Aquitaine, баск Akitania Berria, окс. Nòva Aquitània) — Францияның 2014 жылғы аумақтық реформасына сәйкес^[2] Аквитания, Лимузен және Пуату-Шарант аймақтарын біріктіру нәтижесінде құрылған Франция аймағы. Жаңа регионның ресми құрылған күні 2016 жылдың 1 қаңтары^[3].

Атауы

Заң мәтіні Аквитанияның қолданыстағы тарихи аймақтарының атауларының қосындысынан тұратын аймақтың уақытша атауын анықтады (фр. Aquitaine), Лимузен (фр. Limousin) және аймақтың қос атауы Пуату - Шарант (фр. Poitou-Charentes), (француз емлесі бойынша) сызықша арқылы бөлінген.

2016 жылдың маусым айында Аквитанияның бұрынғы президенті, тарихшы Анн-Мари Кокюла (фран.)қаз. бастаған жұмыс тобы «Жаңа Аквитания» атауын ұсынды (фр. Nouvelle Aquitaine)^[4]. Бұл шешім халық арасында танымал болған «Аквитания» бұрынғы Лимузен және Пуату-Шарант аймақтарының жергілікті саясаткерлерінің қарсылығын тудырғаннан кейін ұсынылды, ал тағы бір танымал нұсқа «Үлкен Аквитания» (фр. Grande Aquitaine), артықшылық сезімін тудыратын стильдік реңктерге байланысты қабылданбады. Аймақ президенті Ален Руссет жұмыс тобының қорытындысын қолдап, аймақ үшін басқа таңдау көрмейтінін тағы да айтты. «Лимузен» және «Пуату-Шарант» атауларының жоғалғанына өкініш білдіре отырып, ол Аквитания аймағы өзінің өмір сүрген 40 жылында бұрын Перигор және Баск елінің аймақтарының бірегейлігін өшірмегенін еске алды.

2016 жылдың 27 маусымында, 1 шілдеде белгіленген мерзімге санаулы күндер қалғанда, Өңірлік кеңес «Жаңа Аквитанияны» аймақтың тұрақты атауы ретінде бірауыздан дерлік қабылдады ^[5] . 2016 жылы 28 қыркүйекте Францияның Мемлекеттік кеңесі «Жаңа Аквитания» атауын бекітті ( фр. Nouvelle-Aquitaine ), 30 қыркүйекте күшіне енген ^[6] .

География

Жалпы ауданы 84,061 км², бұл аймақ Франция метрополиясындағы ең үлкен аймақ болып табылады. Ол елдің оңтүстік-батысында орналасқан және солтүстігінде Пэй-де-ла-Луар және Орталық – Луара аңғарымен, шығысында Оверн – Рона – Альпі және Окситания аймақтарымен, оңтүстігінде Испаниямен шектеседі. Батыстан аймақты Атлант мұхиты шайып жатыр.

Аймақта Францияның бес Ұлы өзенінің екеуі ағып өтеді: Гаронна және Луара, сонымен қатар Дордонь өзені. Аймақ шығысында Орталық массивтің биік таулы аймақтарымен, оңтүстігінде — Пиренеймен шектеседі.

Тарих

1790 жылы Францияның тарихи провинциялары департаменттерге қайта құрылды. 1919 жылы Үшінші республика кезінде Этьен Клементель (фран.)қаз.((франц.) ) «экономикалық аймақтарды» құрды және экономикалық жоспарлаудың алғашқы әрекетін жасады.

1941 жылы 30 маусымда маршал Петен үкіметі аймақ префектінің басшылығымен департаменттерді біріктірді. Олар 1946 жылға дейін өмір сүрді және 1960 жылы қайта құрылды. Бұл құрылым 2015 жылға дейін өзгеріссіз қалды.

Әкімшілік бөлініс

Аймақ 84 061 км² астам аумақты алып жатыр, халқы 5 844 177 ^[7] . Халық тығыздығы (2013 жылғы жағдай бойынша) 69,52 адам. /км². Аймақтың әкімшілік орталығы — Бордо қаласы.

Департаменттер

Департамент		Ауданы	Халқы	Халық тығыздығы	Әкімшілік орталығы
16	Шаранте	5956 км²	353 657	61,19 адам /км²	Ангулема
17	Шаренте теңізі	6864 км²	628 733	93,36 адам /км²	Ла-Рошель
19	Коррез	5857 км²	241 247	43,07 адам /км²	Тюль
23	Крез	5565 км²	121 517	22,99 адам /км²	Гере
24	Дордонь	9060 км²	416 384	47,09 адам /км²	Периге
33	Жиронда	10 725 км²	1 483 712	137,93 адам /км²	Бордо
40	Ландтер	9243 км²	392 884	43,03 адам /км²	Мон-де- Марсан
47	Ло және Гаронна	5361 км²	332 119	63,89 адам /км²	Ажен
64	Атлант Пиренейлері	7645 км²	660 871	88,28 адам /км²	По
79	Де-Севр	5999 км²	371 583	63,44 адам /км²	Ньор
86	Вьенна	6990 км²	430 018	62,74 адам /км²	Пуатье
87	Жоғарғы Вьенна	5520 км²	375 869	69,71 адам /км²	Лимож

Ең ірі қалалар

Аймақтың ең ірі қалалары (халқы 30 мыңнан астам тұрғыны бар) мыналар:

№	Қала	Департамент	Халық саны (2013) ^[8]
1	Бордо	Жиронда	243 626
2	Лимож	Жоғарғы Вена	135 038
3	Пуаьте	Вена	87 427
4	По	Атлант Пиренейлері	77 575
5	Ла-Рошель	Шаранта-Маритим	74 344
6	Мериньяк	Жиронда	68 386
7	Пессак	Жиронда	60 763
8	Ньор	Де-Севр	57 393
9	Байонна	Атлант Пиренейлері	47 492
10	Брив-ла-Гайард	Коррез	46 794
11	Ангулем	Шаранте	41 970
12	Таланс	Жиронда	41 517
13	Англет	Атлант Пиренейлері	39 184
14	Ажен	Ло-және-Гаронна	34 344
15	Мон-де-Марсан	Ландтер	31 334
16	Шательеро	Вьенна	31 262
17	Вильнав-д'Орнон	Жиронда	30 663
18	Периге	Дордонь	30 036

Дереккөздер

↑ Метрополия аймақтары арасында
↑ Collectivités territoriales : nouvelle organisation territoriale (фран.). Assemblée Nationale (7 тамыз 2015). Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 желтоқсан 2015. Тексерілді, 1 қаңтар 2016.
↑ La carte à 13 régions définitivement adoptée (фран.). Le Monde (17 желтоқсан 2014). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 мамыр 2020.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 1 қаңтар 2016.
↑ Loi n° 2015-29 du 16 janvier 2015 relative à la délimitation des régions, aux élections régionales et départementales et modifiant le calendrier électoral (фран.).(қолжетпейтін сілтеме)
↑ Nouvelle-Aquitaine à la quasi-unanimité (фран.).
↑ Décret n° 2016-1267 du 28 septembre 2016 portant fixation du nom et du chef-lieu de la région Nouvelle-Aquitaine (French). Басты дереккөзінен мұрағатталған 2 қазан 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 қаңтар 2017.
↑ Populations légales 2013 des régions 2016 (фран.). Institut national de la statistique et des études économiques. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 ақпан 2016. Тексерілді, 1 қаңтар 2016.
↑ Populations légales 2013 des départements et des collectivités d'outre-mer (фран.). Institut national de la statistique et des études économiques. Басты дереккөзінен мұрағатталған 20 қаңтар 2016. Тексерілді, 28 желтоқсан 2015.

[metro-1] Метрополия аймақтары арасында

[reform-2] Collectivités territoriales : nouvelle organisation territoriale (фран.). Assemblée Nationale (7 тамыз 2015). Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 желтоқсан 2015. Тексерілді, 1 қаңтар 2016.

[map-3] La carte à 13 régions définitivement adoptée (фран.). Le Monde (17 желтоқсан 2014). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 мамыр 2020.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 1 қаңтар 2016.

[reform_law-4] Loi n° 2015-29 du 16 janvier 2015 relative à la délimitation des régions, aux élections régionales et départementales et modifiant le calendrier électoral (фран.).(қолжетпейтін сілтеме)

[5] Nouvelle-Aquitaine à la quasi-unanimité (фран.).

[Decree_confirming_new_region_name-6] Décret n° 2016-1267 du 28 septembre 2016 portant fixation du nom et du chef-lieu de la région Nouvelle-Aquitaine (French). Басты дереккөзінен мұрағатталған 2 қазан 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 қаңтар 2017.

[7] Populations légales 2013 des régions 2016 (фран.). Institut national de la statistique et des études économiques. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 ақпан 2016. Тексерілді, 1 қаңтар 2016.

[8] Populations légales 2013 des départements et des collectivités d'outre-mer (фран.). Institut national de la statistique et des études économiques. Басты дереккөзінен мұрағатталған 20 қаңтар 2016. Тексерілді, 28 желтоқсан 2015.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]