Жаңа тұрпатты партия

Жаңа тұрпатты партия – пролетариат диктатурасын орнату жолында, социализм мен коммунизмнің салтанат жолында күресетін жұмысшы табының революция авангарды, оның саяси партиясы.
Тұңғыш жаңа тұрпатты партия – Совет Одағының Коммунистік партиясы (КОКП). Ол Ресейде XX ғасырдың басында, капитализм өзінің соңғы, империализм сатысына көшкен дәуірде пайда болды. Бұл кезеңде империализмді құлататын күш жинау, пролетарлық, социалист революция мәселелері күн тәртібіне қойылды. Империализмнің барлық қайшылығы шиеленісіне түскен Ресейде патша өкіметі мен капитализмге қарсы жүргізілген күрес дүние жүзілік империализмге қарсы бағытталды. Ресей ревлюция қозғалыстың орталығына айналды.
1902 ж. В.И.Ленин былай деп жазды:

“

«Тарих біздің алдымызға өазір таяудағы міндетті қойып отыр, бұл міндет - өзге қай елдің пролетариатының болса да таяудағы барлық міндеттерінің ішінде өте-мөте революциялық міндеті болып табылады. Бұл міндетті жүзеге асыру ісі тек еуропалық реакцияның ғана емес, сонымен қатар азиялық реакцияның да (қазір біз осылай деп айта аламыз) ең күшті қамалын қирату ісі орыс пролетариатын халықаралық революцияшыл пролетариаттың авангарды етер еді».

”

Бұл кездегі Батыс Еуропа елдерінің социал-демократия партиялары, Екінші интернационал партиялары алдарына қойған мақсаты, міндеті, тактикасы, ұйымы және тәжірибесі жағынан алып қарағанда империализм жағдайында пролетариаттың революция күресін басқаруға жарамай қалды. Олар жұмыс тәсілдері мен формаларын бейбіт даму жағдайына, парламенттік күрес жағдайына имкедеді. Оларда оппортуниз кең қанат жайды. Халықаралық оппортунизмді Ресейде әуелі «экономистер», кейін меньшевиктер қолдады.

Осы жағдайларға байланысты жұмысшылар мен шаруалардың азаттық жолындағы қозғалысын басқара алатын, оларды революцияның жеңісіне жеткізетін жаңа тұрпатты пролетариат партиясының қажеттігі арта түсті. Ленин ұйымдастырған «Жұмысшы табын азат ету жолындағы күрес одағы» (1895) Ресейдегі жұмысшы партиясының тұңғыш ұйытқысы болды.

• РДЖСП 1-съезі (Минск, 1898) маркстік партияның құрылғанын жариялады, бірақ партия бір тұтас бағдарламаның және орталық ұйымның бірлігімен байланыспаған бытыраңқы ұйымдар дәрежесінде еді. Ресейде маркстік партия құруда, оның Бағдарламасы мен Уставын жасауда лениндік «Искра» газеті (1900), Лениннің теориялық еңбектері шешуші рөл атқарды.

В.И.Ленин «Не істеу керек?» деген кітабында және «Искрада» жарияланған мақалаларында макрстік партияның аса маңызды идеологиялық принциптерін жасап берді және сондай партия құрудың жоспарын дамытты.

• РСДЖП 2-съезінде (1903) Ресей жұмысшы табының революция маркстік жауынгер партиясының – Екінші интернационалдың реформистік партияларынан түбірінен өзгеше жаңа тұрпатты партиясының негізі қаланды. «Большевизм, - деп жазды Ленин, - саяси ой ағымы ретінде және саяси партия ретінде, 1903 жылдан бері өмір сүріп келеді». В.И.Ленин «Бір адым ілгері, екі адым кейін» (1904) деген шығармасында меньшевиктердің ұйымдық мәселелер жөніндегі оппортунизмін талқандап, Жаңа тұрпатты партия жұмысшы табының ұйымдасқан отряды, оның ең саналы және неғұрлым жетілген таптық ұйымы екенін, социализм үшін күресте оның атқаратын рөлін ашып көрсетті.

1905-1907 ж. революцияның қарсаңында Жаңа тұрпатты партия Ресейдегі бірден-бір табанды революция маркстік пролетариат партиясы болды. «Социал-демократияның демократиялық революциядағы екі тактикасы» (1905) деген еңбегінде Ленин буржуазия-демократиялық және социалист революциялардың арақатынасы, демократиялық революциядағы пролетариаттың гегемониясы мәселелерінің теориясын жасады, социалист революция теориясының маңызды қағидаларын тұжырымдады.

Большевиктік партия орыс оппортунизмі («экономистер», меньшевиктер, троцкистер) мен халықаралық оппортунизмге қарсы бітіспес күресте қалыптасып өсті және нығайды. В.И.Ленин құрған Коммунистік партия күрестің даңқты жолынан өтіп, совет халқын Ұлы Октябрь социалист революциясының жеңісіне жеткізді, КСРО-да пролетариат диктатурасын орнатты. Компартияның басшылығымен Совет Одағында қанаушы таптар жойылды, Совет қоғамның моральдық және саяси бірлігі қалыптасып нығайды. КОКП – еліміздегі коммунистік құрылыстың бастаушысы және ұйымдастырушысы, халықаралық коммунистік және жұмысшы қозғалысының алдыңғы қатарлы отряды, оның ажырамас бөлігі.