Жетісу темір жолы

Жетісу темір жолы - Орта Азия мен Сібір аймақта316 рын байланыстыру мақсатымен Арыс станциясынан Алматы қаласына дейін салынған темір жол. Жетісу темір жолы бағытын 1906 ж. арнаулы комиссия зерттеді. Оның құрылысы 1914 ж. басталды. Құрыныс жұмыстары өте баяу жүрді. 1917 ж. жол Бурное станциясына ғана жетті. Мұнда 1915 ж. 9-10 мыңға жуык адам жұмыс істеді. Олардың дені жергілікті қазақ, орыс, өзбек, дүнген және ұйғырлар еді. Құрыныста Ресейдің ішкі губернаторларынан, Армениядан және елдің басқа аудандарынан келген маман жұмысшылар да болды.

1917 ж. Қазақстанда болған ұлтазаттық көтеріліс кезінде Жетісу темір жолы кұрылысшылары арасында толқулар болды. Жергілікті халық көтерілісшілерге қосылып, патша үкіметіне қарсы күреске қатысты. Қазан революциясы жеңгеннен кейін Түркістан өлкелік Халкомкеңінің 1918 ж. наурыздағы декреті бойынша Жетісу темір жолы мемлекет қарамағына алынып, Кеңес өкіметінің билігіне көшті. 1919 ж. Арыс-Бурное учаскесі пайдалануға берілді. 1920 ж. Бурное Әулиеата учаскесі салынып бітті. Ол 1922 ж. іске қосылды. 1923 ж. КСРО Еңбек және Қорғаныс Кеңесі Жол қатынасы Халкоматы жанынан Жетісу темір жолын салуға байланысты кеңес құрды. құрылысқа материалдар мен жұмысшы күші бөлініп, көп көмек көрсетілді. Жол белгіленген мерзімнен бұрын салынып, 1924 ж. 7 қарашада Ташкент темір жолына қосылды. Жетісу темір жолы Орта Азияны астықпен қамтамасыз етуде үлкен рөл атқарды. Жетісу темір жолы кейіннен Түркістан-Сібір магистралына берілді.