Жұбайына жазған хаттары

Жұбайына жазған хаттары – Қаныш Сәтбаевтың 1925-29 жылы аралығында Таисия Алексеевна Кошкината (кейін Сәтбаева) жолдаған хаттары. Жалпы саны - 50 (барлығы да Сәтбаевтың жеке мұрағатында сақтаулы). Алғашқы хаты 1925 жылы 29 маусымда Семейден, [[Томск технология институты|Томск технология институтының]] 4-курсын бітіріп, Баянауылдағы үйіне кетіп бара жатқан кезінде жазылған. Онда кейін бастарын қосып, 38 жыл жарасымды өмір сүрген жарына ынтызарлық сезіммен қоса, Қаныш Имантайұлының ішкі жан дүниесін, болашаққа үлкен сеніммен қарайтындығы айқын аңғарылады.

Хаттар мазмұны үй ішінің күйбең тірлігі, ерлі-зайыптылардың бірде Томск қаласына, соңынан Қызылордада тұрып, Қаныш Имантайұлы жаз айлары Ұлытау, Спасск мен Нілді (Қарағанды қаласының маңында) атырабында, қыста Атбасар тресінің басқармасы орныққан Мәскеуде бірге өткізген кездеріндегі сағыныш сезімдерімен шектелмейді. Қайта оларды ғалымның туған жеріне деген сүйіспеншілігі, өз ісіне шын берілгендігі, әлеуметтік мәселелер көбірек орын алған. 1926 жылы 3 шілдеде Шыбынды көл жағасындағы жайлаудан жолдаған хатында «... ежелгі Қазақ даласы, менің кәміл сенуімше, геологиялық ізденістерге кіріссек, бізді өте қызғылықты һәм нәтижелі жаңалықтарға жолықтыруы хақ!», деп жазса, келесі бір хатында (1927 жылы 30 тамыз) Ұлытау өңірінің табиғатын шабыттана суреттейді. «Ұлытау - біздің Орданың тарихи талбесігі. Аспанға шаншылған биік шыңдары жалаңаш тұрпатымен-ақ талай тарихқа куә, тым көне және сымбатты қайталанбайтын өте айбарлы һәм ақбас тау екенін әйгілеп, ұлылығына еріксіз мойындатқандай. Меніңше, орыс халқына Кремль қаншалықты қасиетті көрінсе, қазақ елі үшін Ұлытау да соншалықты қадірменді», - деп орынды да батыл тұжырым жасайды. 1925-29 жылы аралығында зайыбы Кошкинаға жолдаған хаттары өз қолымен әр түрлі қағазга, әр түсті сиямен жазылған. Кезінде хаттардың түпнұсқасын сақтаушы әрі мұрагері Мейіз Қанышкызы Сәтбаеваның ұлықсатымен жазушы М.Сәрсеке өзінің «Сәтбаев» атты ғұмырнамалық кітабына ерлі-зайыптылар жазысқан хаттардың кейбір үзігін ішінара енгізгенді.