Збигнев Бжезинский

	Збигнев Казимир Бжезинский; пол. Zbigniew Kazimierz Brzeziński
Лауазымы
20 қаңтар 1977 жыл — 20 қаңтар 1981 жыл
Президент	Джимми Картер
Ізашары	Брент Скоукрофт
Ізбасары	Ричард Аллен
Өмірбаяны
Партиясы	Демократиялық партия
Білімі	Макгилла Университеті Гарвард заң мектебі Гарвард университеті
Ғылыми дәрежесі	профессор
Дүниеге келуі	28 наурыз 1928 ; Польша Варшава
Қайтыс болуы	26 мамыр 2017 (89 жас); АҚШ Виргинея Фолс-Черч
Туған кездегі есімі	пол. Zbigniew Kazimierz Brzeziński
Әкесі	Тадеуш Бжезинский
Жұбайы	Эмили Бенеш
Балалары	Ян Бжезинский Марк Бжезинский Мика Бжезински
Ғылыми қызметі
Ғылыми аясы	PHD-доктор саясаттану бойынша (Гарвард, 1953)
	өңдеу

Збигнев Бжезинский (пол. Zbigniew Kazimierz Brzeziński; 28 наурыз 1928 жыл, Польша Варшава — 26 мамыр 2017 жыл, АҚШ Виргинея Фолс-Черч немесе Харьков) — АҚШ мемлекет қайраткері, ғалым. Философия докторы (1953), профессор (1960). Польшада дүниеге келген ол АҚШ-тың ең көрнекті мемлекеттік қайраткерлерінің бірі болған. Ол 1977-1981 жылдар аралығында АҚШ президенті Джимми Картердің ұлттық қауіпсіздік бойынша кеңесшісі қызметін атқарды.

Өмірбаяны

1928 жылы Варшавада поляк дипломаттарының отбасында дүниеге келген Збигнев Бжезинский 1950-жылдары (АҚШ) азаматтығын алған, сол елде Гарвард университетін тәмамдаған. Бжезинский үшжақты комиссияның – (Еуропа), (Солтүстік Америка) мен (Жапония)ның саяси және іскер лидерлері форумының негізін қалаушылардың бірі әрі 1973-1976 жылдары осы комиссия директоры болған.

1977-1981 жылдары аралығында Ақ үйде (Джимми Картер) әкімшілігі билікте болған кезде Бжезинский президенттің ұлттық қауіпсіздік бойынша кеңесші қызметін атқарған. Еуропа, Ауғанстан және басқа да елдердегі совет экспансиясына қарсы күрес идеологтарының бірі болған ол Атлантикалық ынтымақтастықты нығайтуды жақтады.

1981 жылы Збигнев Бжезинский АҚШ-та азаматтық тұлғаларға берілетін ең жоғарғы мемлекеттік наградалардың бір – ел президентінің Азаттық медалімен марапатталған.

Әкесі отбасымен 1938 жылы Монреальдағы (Канада) Польша консулдығына жұмыс істеуге келіп, екінші дүниежүзілік соғыстан соң еліне оралудан бас тартқан.
З.Бжезинский 1949 жылы Мак-Гилл унверситетін (Канада), кейін Гарвард унверситетін(АҚШ) бітірген.
1953 — 1960 жылдары Гарвард университетінде (Орыс зерттеу орталығы, 1956 — 60 жылдары Халықаралық мәселе орталығы) ғылыми зерттеумен айналысқан.
1960 жылы Колумбия университетінде (Нью-Йорк) профессор, сонымен бірге 1962—77 жылдары Коммунизм мәселелері институтында директор қызметін атқарған.
1977—1981 жылдары АҚШ президентінің ұлттық қауіпсіздік жөніндегі көмекшісі, АҚШ Ұлттық қауіпсіздік кеңесінің мүшесі болған.
1981—1989 жылдары Джорджтаун (Вашингтон), Колумбия университеттерінде жұмыс істеді.
1989—1999 жылдары Джон Хопкинс университетінде халықараралық қатынастар бөлімін басқарды.

Збигнев Бжезинский мамырдың 26-сы күні Вирджиния штатындағы Inova Fairfax Hospital ауруханасында 89 жасында өмірден өтті. Бұл туралы New York Times басылымы және «Америка дауысы» радиосы марқұмның қызына сілтеме жасап хабарлады. Ол АҚШ сыртқы саясатының ықпалды әрі білгір өкілдерінің бірі саналатын.

Шығармалары

З. Бжезинский еңбектерінде кеңестік саясат идеологиясы мен билігі, коммунизмнің болашағы жоқтығы мәселелері қарастырылған. Олардың ішінде:

“Толассыз тазартушылық — кеңестік тоталитаршылдыққа тән саясат” (1956),
“Кеңес Одағы үкіметі және идеологиясы” (1962),
“Екі дәуір тоғысында” (1970),
“Үкімет және принцип” (1983),
“Ойын жоспары: кеңес-американ бәсекелестігінің геостратегиялық шеңберлері”;
“Ұлы құлдырау: XX ғасыр басында коммунизмнің пайда болуы мен ақыры” атты іргелі еңбектері дүние жүзі ғалымдарына кеңінен танымал.

Соңғы кітабында КСРО-ның ішкі және сыртқы саясатын терең де жан-жақты зерттеу нәтижесінде бұл империяның да ыдырауға ұшырайтындығы туралы дәйекті ғылыми болжам жасады. З.Бжезинский КСРО құрамында болған халықтардың ұлт-азаттық күресіне қолдау көрсетті. Еңбектерінде отарлық тәртіп пен ұлттық езгі кеңес империясының құлдырауына әкелетіндігіне баса назар аударды. 20 ғасырдың 90-жылдарынан бастап бұрынғы КСРО ауқымындағы, оның ішінде Орталық Азиядағы геосаяси жағдай мен жаңадан пайда болған тәуелсіз мемлекеттердің болашағы туралы мәселелермен шұғылданды.^[1]^[2]

Дереккөздер

↑ “Қазақстан" энциклопедиясы”, II-том
↑ Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] “Қазақстан" энциклопедиясы”, II-том

[2] Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7

[1]

[2]