Зебу

Зебу (лат. Bos primigenius indicus) — өркешті сиыр, жабайы бұқаның (Bos primigenius) түршесі. Ғалымдар б. з. б. 2 – 3 мыңыншы жылдары Мысырда және Кіші Азияда қолға үйретілген деп жорамалдайды. Үндістанда, Африканың, Американың тропиктік және субтропиктік аймақтарында, Таяу Шығыста, Балкан түбегінде тараған. Әзірбайжан мен Орта Азия республикаларында (Қазақстаннан басқа) өсіріледі. Әзірбайжанда зебуді, негізінен, жұмыс көлігі және етті мал мақсатында өсіреді. Ыстық ауа райына бейім, азық талғамайды.

Зебу
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Сүтқоректілер Сабы: Жұптұяқтылар Тұқымдасы: Қуысмүйізділер Кіші тұқымдасы: Bovinae Тегі: Bos Түрі: Bos primigenius Кіші түрі: B. p. indicus
Екі-есімді атауы
Bos primigenius indicus Linnaeus, 1758
Синонимдері
Bos indicus and Bos taurus indicus

Зебудің ерекшелігі – шоқтығының үстінде салмағы 5 – 8 кг өркеші болады. Басы жеңіл, мойны қысқа, бөксесі, көкірегі қушық. Сиырының орташа салмағы 250 – 270 кг, бұқасының салмағы 300 – 350 кг, таза ет түсімі – 40 – 45%. Дәмі сиыр еті дәмімен бірдей. Сүттілігі орта есеппен жылына 500 – 600, кейде 1500 кг, сүтінің майлылығы 6 – 7%. Буаздық мерзімі сиырмен бірдей. Бұзауының туғандағы салм. 15 – 18 кг.

Зебудің сиырмен буданы өсімтал келеді. Зебу бұқасын сиырмен будандастыру нәтижесінде арнайы ет бағытындағы тұқым алынды. АҚШ-та Браман Зебунің бұқасын шортгорн сиырымен шағылыстырып, сантагертруда тұқымы, т.б. шығарылды. Сондай-ақ Бразилияда жергілікті сиырларды Зебу бұқасымен шағылыстырып, сан-пауло тұқымы алынды. Зебу өсімталдығымен, ортаның қиын жағдайларына бейімділігімен ерекшеленеді.