Иваншай (лат. Chamerion) – күреңоттар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Қазақстанда 2 түрі бар. Жиі кездесетін – жалпақ жапырақ иваншай (chmaenerium). Алтай, Тарбағатай, Жетісу (Жоңғар), Іле және Күнгей Алатауларының альпілік белдеулері мен тау өзендерінің жағалауларында өседі. Биікт. 50 см-дей, тамырсабақты өсімдік. Жапырағы қалыңдау, қияқты әрі сабақты болады. Жоғарғы жапырағы ірі (ұзындығы 3,5 см, ені 1,5 см) болып кезектесе орналасса, төмендегілері қарама-қарсы орналасқан. Гүлшоғыры қалың емес, ірі (диаметрі 3 см-ге дейін), тостағанша жапырақшалары қызыл күрең, ал күлтелері ашық қызғылт немесе күлгін түсті. Аталығы – 8, оның төртеуі ұзындау, күлгін түсті қысқа сағатындағы сопақтау түйіні төрт бөлікті аналығымен қосылып аяқталады. Маусымтамыз айларында гүлдеп, тамыз – қыркүйекте жемісі піседі. Жемісі – төрт жармалы қорапша тәрізді собық. Жалпақ жапырақты Иваншайдың ұзын айдарлы, түк тәрізді тұқымдары жануарлар мен жел арқылы таралады. Олар топырақта өзінің өнгіштік қасиетін ұзақ уақыт сақтаумен бірге алыс жерлерге таралып кетеді. Өсімдіктің жемістері халық медицинасында жарақат пен күйікті емдеуге қолданылады.[1]

A.
Иваншай.
A.
Иваншай.

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ Энциклопедиясы

Сыртқы сілтеме өңдеу