Иватандар (өз атауы: батан)[1]Филиппиндегі этнолингвистикалық топ, Филиппин таулы халықтарының бөлігі.[2] Жалпы саны 25 мың адамды құрайды.[3]

Иватандар
батан
Бүкіл халықтың саны

25 000

Ең көп таралған аймақтар

 Филиппин

Тілдері

иватан тілі, ағылшын тілі, тагал тілі

Діні

католицизм, дәстүрлі сенімдер

Тілі

өңдеу

Иватан тілінде сөйлейді, диалектілері: Батан (Солтүстік Иватан), итбаят және сабтан (Оңтүстік Иватан). Олар сондай-ақ тагал және ағылшын тілінде сөйлейді.[4]

Діні

өңдеу

Сенушілердің діни құрамы: католиктер, бір бөлігі дәстүрлі сенімдерді ұстанады.[5][6]

Кәсібі

өңдеу

Дәстүрлі кәсібі – суармалы жаңбырлы егіншілік (таудағы күріш, тамыржемісті дақылдар, жүгері, қант қамысы, көкөністер), мал шаруашылығы (буйвол, карабао бұқалары), балық аулау. Тоқу, керамика, өсімдік талшықтарынан тоқу, қайық жасау, балық аулау құралдарын жасау дамыған.[7]

 
Батанес қаласында орналасқан ең көне Иватандар үйлерінің бірі.

Өмір салты

өңдеу

Дәстүрлі әлеуметтік құрылым - бұл ауылдық қауымдастық. Туыстық есеп екі жақты. Неке билокальды немесе неолокальды. Қалыңдық бағасы мен күйеу жігіттің мүлкін көрсету әдет-ғұрыптары, рухтарға деген дәстүрлі нанымдар, отбасылық рәсімдер сақталған.

Дәстүрлі баспаналары

өңдеу

Дәстүрлі елді мекендері жинақы, тұрғын үйлері жиі тайфундар мен жер сілкіністеріне бейімделген: тас (негізінен жағалауда), бір немесе екі бөлмелі және тік төбесі бар қамыстан жасалған, ол ұзын тіректермен нығайтылған.[8]

Дәстүрлі киімдері

өңдеу

Дәстүрлі ерлер киімі – жейде мен шалбар, әйелдердікі – ұзын жеңі бар кең күртеше және ұзын белдемше; бас киімдері – шөптен тоқылған конус тәрізді қалпақ. Әйелдер көптеген зергерлік бұйымдарды пайдаланады.

Дәстүрлі тағамдары

өңдеу

Дәстүрлі тағам өсімдік негізінде: (күріш, тәтті картоп, көкөністер, балық).

Сілтеме

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу
  1. Иватандар. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  2. Иватандар. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  3. Иватандар. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  4. Иватандар. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  5. Иватандар. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  6. Иватандар. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  7. Әлем халықтары/ Иватандар. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  8. Иватандар. Тексерілді, 19 тамыз 2024.