Исланд типті жанартау

Исланд типті жанартау - түзу сызықты ірі жарыққа жанартау конус-тары орналасқан. 1783 жылы ашылған Лаки жарығының ұзындығы — 30 км. Жанартаулардың көпшілігі Исландияның ортасынан өтіп, оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай созылған жолаққа орналасқан. Исланд типті жанартаудың ең басты сипаты — жарық бойымен болатын қуатты атқыламалар. Исландияда әр түрлі типті (кратер қатарлары, қалқан тәрізді, стратовулкандар, балшықты, мұздық асты, су асты және т.б.) 140 жанартау бар. Олардың ең ірісі Орта Исландиядағы Трелла-дингья мен Коллота-дингья. Біріншісінің биіктігі теңіз деңгейінен 1491 м, көлденең қимасы — 15 км². Жанартау беткейлерінің еңістігі — 1 — 10°. Лаваның құрамы негізді, кейде қышқыл болады (липарит, көбіктас-пемза, обсидиан).[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2