Жұмабай Ділмағамбетұлы Исмұхамбетов

Исмұхамбетов Жұмабай Ділмағамбетұлы (17.12. 1937 жылы туған, Ресей, Орынбор облысы Новоорск ауданы Бұдамша кеңшары) – ғалым, ауыл шаруашылығы ғылым докторы (1990), профессор (1996), Қазақстан Ғалымдар Академиясының корреспондент мүшесі (1996). Қазақ ауыл шаруашылығы институтын (қазіргі Қазақ ұлттық аграрлық университетін) бітірген (1960). 1960 жылдан Қазақ өсімдік қорғау институтында кіші, аға ғылым қызметкер, аспирант, ғылым хатшы, бөлім меңгерушісі болды. 1969 – 76 жылы және 1992 жылдан осы институтын директорының орынбасары. Негізгі ғылым еңбектері өсімдіктерді (шырша, қарағай, бақтарды қорғайтын екпе ағаштар, бидай, қант қызылшасы, темекі, қытай бұршағы, күнбағыс, мақта және көкөніс) зақымдайтын бунақденелілердің түрлік құрамын зерттеуге арналған. Исмұхамбетов – өсімдіктерді және ауыл шаруашылығы дақылдарын зиянкестерден қорғаудың жүйесін ұсынған алғашқы ғалымдардың бірі. Бірқатар дақылдардың зиянкестері фаунасының қалыптасу заңдылығын, фитосанитарлық жағдайды оңтайландырудың негіздерін анықтаған. Исмұхамбетов техникалық дақылдар мен астық қоймаларын зиянкестерден қорғау жүйесін жетілдіруді басқарады.

Жетіру тайпасының Жағалбайлы руынан шыққан.

Композициялары

өңдеу

Жәндіктер – Тянь-Шань шыршасының зиянкестері және олармен күресу шаралары. - А., 1976;

Қызылша жегіш.// Өсімдіктерді қорғау. - 1988. - № 4;

Қазақстандағы қант қызылшасының зиянкестері және олардан ауыл шаруашылығының дақылдарын қорғау. - А., 1993 ж.

Сілтемелер

өңдеу

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том