Италақаз (лат. Tadorna tadorna) — қазтәрізділер отряды, үйрек тұқымдасына жататын құс.

Италақаз
Кежек
Кежек
Мекиен
Мекиен
Амандық күйі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Құстар
Сабы: Қазтәрізділер
Тұқымдасы: Үйрек
Тегі: Сарыала қаз
Түрі: T. tadorna
Екі-есімді атауы
Tadorna tadorna
(Linnaeus, 1758)
Ареал (сары: жазда, көк: қыста, жасыл: жыл бойы)
Ареал
(сары: жазда, көк: қыста, жасыл: жыл бойы)
Tadorna tadorna

Италақаз Батыс Еуропа жағалауларынан бастап Моңғолия, Солтүстік Қытайға дейінгі аралықта, Қазақстанның барлық оңтүстік аймақтарындағы тұзды, сортаңды су айдындарында таралған. Италақаз республикамыздағы далалы, шөлейтті аймақтарда да тіршілік етеді. Кейбір жылдары Келес, Арыс өзендерінің Сырдарияға қосылатын жерлерін қыстап та шығады.

Денесінің ұзындығы 63 см, қанатын жайғанда ұзындығы 110 см, қанатының ұзындығы 36 см, құйрығы 12 см, салм. 1,5 кг-дай. Басы және мойны жылтырақ қою жасыл түсті, бүйірінде қара дағы болады. Қауырсындарының түсі қара ала және онда сарыала жолақтары болады, бауыры ақ түсті, тұмсығы қызыл, жоғары қарай едәуір иіліп келген. Суда жақсы жүзеді.

Италақаз — жыл құсы. Қазақстанға ақпанның ортасында ұшып келіп, жұп құрып тіршілік етеді. Ұясын жердегі қуыстарға, кейбір сүтқоректілердің ініне, ескі қыстауларға салады. Ұясындағы 8 — 10 жұмыртқаны мекиені 30 күндей басады. Италақаз су шаяндарымен, моллюскалармен, кейде судағы балдырлармен қоректенеді. Әуесқойлық мақсатта ауланады. Мамығының кәсіптік маңызы бар. Солтүстік теңіз бен Жерорта теңізінің жағалауын, Оңт.-Шығыс Азия жерін қыстайды.[2]

Дереккөздер өңдеу

  1. BirdLife International (2004). Tadorna tadorna. 2006. IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006. www.iucnredlist.org. Retrieved on 11 мамыр 2006. Database entry includes justification for why this species is of least concern
  2. Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Tadorna tadorna