Иттабан тұқымдасы

Иттабан тұқымдасы (лат. Frankeniaceae) – бір немесе көп жылдық шөптесін өсімдік. Қазақстанда Ақтөбе, Жамбыл, Қызылорда, Шығыс Қазақстан облыстары, Арал теңізі маңы, Балқаш-Алакөл ойысындағы далалық сортаңды жерлерде кездеседі. Иттабан тұқымдасының гүлдері қос жынысты, тостағанша жапырақшалары 4 – 7 тісті, бірігіп келген. Күлтесі (4 – 7) бірікпеген, күлгін, қою қызыл, ашық қызыл, сирек ақ түсті келеді. Аталығы 4 – 6, ал аналығы – біреу. Жемісі – бір ұялы қорапша. Иттабан тұқымдасының бір туысы – иттабан (Frankenіa), оның 5 түрі бар. Соның ішінде көп кездесетіні – иттабан сораң (F. pulverulenta). Биіктігі 10 – 30 см, тамыры жіңішке. Сабағы бұтақталып келген, сыртын ақ түк жапқан. Жапырағы сопақша, ұызндығы 2 – 7 мм, ені 1 – 2,5 мм, төрт-төрттен топтанып орналасқан. Қызғылт түсті гүлі бір-бірден жапырақ қолтығына не бұтақшаларының ашаланған жеріне орналасқан. Сәуір – маусым айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жемістенеді. Жемісі – қауашақ.

Иттабан тұқымдасы
Frankenia salina
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
(unranked) Eudicots
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Core eudicots
Сабы: Caryophyllales
Тұқымдасы: Frankeniaceae
Desv.
түрлері

100 түрі белгілі

Сілтемелер өңдеу

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том