Каспилер

Каспилер – Каспий теңізі жағалауын қоныстанған ежелгі сақ тайпаларының бірі.

• “Каспилер” атауы алғаш Геродоттың “Тарих” аталатын шығармасында кездеседі (біздің заманымыздан бұрын5 ғасыр).
• Негізгі кәсібі – көшпелі мал шаруашалығы болған.
• Мидия, албан, ғұн, түркі, тағы басқа тайпалармен араласып кеткен. Каспилердің атынан Каспий теңізінің, Кавказ (Қапқас) тауының және ежелгі
• Әзербайжанның Каспиана облысының атауы шыққан.
• Ежелгі дәуір авторларының (Геродот, Страбон, Клавдий, Птолемей) деректері бойынша, Каспилер біздің заманымыздан бұрын1-мыңжылдық соңына дейін қазіргі Каспий теңізінің оңтүстік-батыс және батыс жағалауын қоныстанған. Жылқы, түйе, ешкі, сиыр өсірген, жүзім еккен, балық аулаған, қолөнерімен және саудамен айналысқан. Геродот Каспилердің парсы патшасы Ксеркстің гректерге қарсы жорығына қатысқанын жазады. *Каспилерлер мал терісінен жасалған киім киіп, садақ пен қисық қылышпен қаруланған.
• Қазіргі заманғы кейбір зерттеушілер ежелгі түркі тайпасы “қасог” пен қазіргі “қазақ” халқы этнонимінің пайда болу тарихын Каспилер атауымен байланыстырады (қас – сақ). 1865 жылы жарық көрген “Ресей империясының географиялық-статистикалық жинағында” қасог тайпасын қайсақтармен (қазақтармен) бір деп жазады. Страбон жазбасында қа-согтар скифтер (сақтар) қатарында аталған.
• 748 жылы Константин Багрянародный “Закхияның арғы жағында Панагия бар, Панагиядан әрі Қазахия. Қазахияның сырты Кавказ тауы, одан әрі аландар мекені” деп жазды. Заратуштраның өсиеттерінің жинағы “Авеста” біздің заманымыздан бұрын 3 ғасырда “авеста тілі” деп аталатын каспи тілінде алғаш рет хатқа түскен.