Кашмир аңғары

Кашмир аңғары[1], Сринагар аңғарыСолтүстік Үндістанда, Үлкен Гималай мен Кіші Гималай (Пир-Панджал жотасы) таулары аралығындағы тектоникалық аңғар.

  • Теңіз деңгейінен 1600 м биіктікте, 200 км-ге созылып жатыр. Енді жері 60 км.
  • Климаты субтропиктік, қоңыржай жылы. Қаңтар айының жылдық орташа температурасы 1С, шілде айында 23С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 1000 мм.
  • Палеоген кезеңінің басында (60 млн. жыл бұрын) Кашмир аңғар Ұзындығы 140 км, ені 30 км, тереңд. 900 м көл алабы болған. Аңғар арқылы *Джелам өзнеі ағып өтеді. Көлдері көп. Ең ірісі Вулар көлі. Тау беткейлерінде жалпақ жапырақты және шыршалы орман өскен. Аңғарда курорттар көп. Халық күріш өсірумен және бау-бақшамен айналысады. Кашмир аңғары Гималай мен Қарақорым таулары қоршап жатқан Азиядағы тарихи облысқа жатады.
  • Аңғар, негізінен, Үндістанның Джамму және Кашмир штаты аумағында орналасқан. Оның біраз бөлігі Пәкстан мемлекетінің иелігінде. Қарақорым асуы (5575 м) арқылы Қытайдың Яркенд (Жаркент) қаласына ежелгі керуен жолы өтетін. Қазір Хунджераб асуы (4890 м) арқылы автомобиль жолы салынған. Көптеген көлдер, қалың өскен ормандар, шатқалдарында сарқырамалар кездеседі.
  • Таулар аңғарды ұзақ жауатын муссон жаңбырынан қорғайды. Кашмир аңғарындағы Дал көлі жүзіп жүретін каркас үйлермен және бақтармен әйгілі. Бақ ені 2 м келетін топырақ, қамыс-құрақтан жасалған салдардан тұрады. Жүзіп жүрген бақтан шаруалар қызанақ, асқабақ және әр түрлі әсем гүлдерді жинайды.
  • 1585 жылы Кашмир аңғарын Моғолдар әулеті мемлекетінің билеушісі Акбар жаулап алып, империяның құрамдас бөлігіне айналдырды. Жаз айларын Акбар осы өңірде өткізетін. Сринагар қаласында Ұзындығы 548 м, ені 338 м Нишат-Багх бақшасын салдырған.[2]

Дереккөздер: өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
  2. Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. —Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-216-5