Кетебай Жолайұлы

 Басқа мағыналар үшін Кетебай деген бетті қараңыз.

Кетебай Жолайұлы (шамамен 18 ғасырдың ортасында өмір сүрген) — қазақ батыры.[1]Ырғыз бен Торғай өңірі маңында туып-өскен.

Кетебай батыр Ерәлі сұлтанның баласы Темірмен бірге 1810 жылы қарақалпақтарды ығыстырып, Кіші жүз қазақтарының Жаңадария мен Қуаңдария өзендері бойынан Қызылқұмға қарай қоныстануына ат салысқан. Кейін Сырдария өз-нің төм. ағысы бойындағы қазақ ауылдарына маза бермеген қоқандықтар мен хиуалықтарға қарсы тұрған. 1793 жылы Орынбор генерал-губернаторы князь Г.С. Волконский қазақтардың саны, жай-жапсары туралы мәліметтер жинау мақсатында жаппас Көбек пен қазандық Ғалым Шахмұратовқа тапсырма береді. Олардың жиған мәліметтерінде “Сейін руының 4 аталығында 6 мыңдай отбасы бар, олар жол-жөнекей керуендерді тонап,Бұхарада саудамен айналысатыны, бастықтарының бірі Кетебай би” екені айтылған. Кетебай батырдан туған Өтетілеу би мен немересі Пірәлінің есімі бүкіл бір аймаққа таралып, шешендік сөздері мен билік шешімдері ел аузында сақталған.

Батырдың ұрпақтары қазір Ақтөбе облысында тұрады.[2]

Шежіре

өңдеу

Кетебай – Жолай – Ырсымбет – Бекет – Сейін (Желдер) – Келдібай – Бозғұл (Бозғыл) – Шөмекей[3]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Кете Шомекей шежіресі / Дайрабаев Т. – Алматы, Ана тілі, 1995. - 167 бет.
  2. Қазақ энциклопедиясы
  3. "Дайрабаев Т.