Константин Петрович Кауфман

Константин Петрович Кауфман[1] (19.2.1818 – 4.5. 1882, Ташкент) – орыс инженер-генералы (1874), генерал адъютант (1864), Түркістан генерал-губернаторы (1867 жылдан) Санкт-Петербург ғылым академиясының құрметті мүшесі (1873).

  • Ресей Бас инженерлік уч-щесін бітірген (1839).
  • 1844 – 56 жылы Кавказда әскери қызметте болып, Қырым соғысына (1853 – 56) қатысқан.
  • 1865 жылы Вилен округі әскерлерінің қолбасшысы, 1867 жылы Түркістан генерал-губернаторы болып тағайындалған.
  • 1868 жылы Бұхараға, Самарқанға, 1873 жылы Хиуаға қарсы соғыс қимылдарын, 1874 жылы Қоқан көтерілісін басып-жаншуды басқарды. Түркістан округінде шексіз билікке ие болған Орта Азияны отарлау саясатын дәйектілікпен жүргізді.
  • Оқу-ағарту ісіне де көңіл бөлді.
  • 1874 жылы Түркістан округінде 4 гимназия, 60 мектеп, кітапхана ашты.
  • Кауфманның тапсырмасымен бүкіл Орта Азияның библиографиясы қамтылған “Түркістан жинағы” (құраст. В.И. Межов) жарық көрді. *Түркістан өңіріндегі сауда, өнеркәсіп салаларының дамуына, жібек, жүзім өсіруге көңіл бөлді.
  • Мақта шарушылығын өркендету мақсатында жаңа техникамен жабдықталған ферма салғызды.
  • 1876 жылы 21 ақпанда ішкі істер министріне жазған хатында мұсылмандар әдебиетінің Түркістан өңірінде кеңінен таралуы туралы сөз қозғай келіп, Қазаннан жарық көрген мұсылман басылымдарының, бағасы арзан болғандықтан өлкедегі отырықшы тұрғындар ішінде ғана емес, көшпелі қазақ халқының арасында да таралып жатқанына назар аударды. Осыған байланысты Баспа ісі жөніндегі бас басқарма тарапынан мұсылман басылымдарының санын шектеу және олардың өңірде таралуына жол бермейтін шаралар қолданылуы жөнінде ұсыныс айтты. К. өзінің адъютанты Ш.Ибрагимовпен бірге Ш.Уәлихановтың қабіріне барып, басына ескерткіш тас орнатты.
A.
Кауфман Константин Петрович

Шығармалары:

өңдеу
  • Проект всеподданнейшего отчета К.П. Фон-Кауфмана 1-го по гражданскому управлению и устройству в областях Туркестанского генерал-губернаторства, СПб., 1885.

Дереккөздер

өңдеу
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том