Коперниций немесе Коперникий (лат. Copernicium; Cn) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 12-ші топтың жанама топшасының, 7 периодтың химиялық элементі, (CAS-номер: 54084-26-3). Реттік нөмірі – 112, атомдық массасы – 285. Тұрақсыз радиоактивті элемент. Ең тұрақты изотопының салмағы – 285 және оның жартылай ыдырау мерзімі – 34 секунд.

112 РентгенийКоперницийНихоний
Hg

Cn

(Uhh)
Периодическая система элементовСутегіГелийЛитийБериллийБор (элемент)КөміртекАзотОттекФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКүкіртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитан (элемент)ВанадийХромМарганецТемірКобальтНикельМысМырышГаллийГерманийКүшәнСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКүмісКадмийИндийҚалайыСүрмеТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕуропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТантал (элемент)ВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынСынапТаллийҚорғасынВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннессинОганесон
Периодическая система элементов
112Cn
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі

Коперниций / Copernicium (Cn), 112

Топ типі

Ауыр металдар

Топ, период, блок

12, 7, d

Атомдық масса
(молярлық масса)

[285] м. а. б. (г/моль)

Электрондық конфигурация

[Rn] 5f 14 6d10 7s2

Қабықшалар бойынша электрондар

2, 8, 18, 32, 32, 18, 2

Атом радиусы

147 пм

Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус

122 пм

Тотығу дәрежелері

0, (+1), +2, (+4)

Иондалу энергиясы

1-ші: 1154.9 кДж/моль (эВ)
2-ші: 2170.0 кДж/моль (эВ)
3-ші: 3160 кДж/моль (эВ)

Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза

Қатты дене

Тығыздық (қ.ж.)

23.7 г/см³

Басқа да қасиеттері
CAS нөмірі

54084-26-3

Коперниций
Copernicium (Cn)
a painted portrait of Copernicus
Николай Коперник

Коперниций алғашқы рет 9 ақпан 1996 жылы Германиядағы Дармштадт қаласындағы Ауыр иондарды зерттеу орталығында (нем. Gesellschaft für Schwerionenforschung, GSI) синтезделген. С. Хоффман, В. Нинов, Ф. П. Хессбергер, П. Армбрустер, Х. Фолгер, Г. Мюнценберг т.б. неміс химиктары 277Cn изотоптарын синтездегеН.

2000 және 2004 жылдары Ресейде Дубна қаласындағы Ядролық зерттеу институтында коперницийдің ауыр изотоптары синтезделді[1].

Элементтің ашылуын ресми түрінде ИЮПАК 2009 жылы мамыр айында таныды. 19 ақпан 2010 жылы Николай Коперниктің құрметіне 112-ші элементті Copernicium (Cn) деп аталды.

Белгілі изотоптар

өңдеу
Изотоп Массасы Жартылай ыдырау мерзімі[2] Ыдырау түрі
277Cn 277 0,69 мс α-ыдырау 273Ds
282Cn 282 0,50 мс спонтанды бөліну
283Cn 283 4,0 с α-ыдырау 279Ds (99 %), спонтанды бөліну
284Cn 284 79 мс спонтанды бөліну
285Cn 285 29 с α-ыдырау 281Ds

Дереккөздер

өңдеу
  1. Международный химический союз признал 112-й химический элемент. Лента.Ру (11 маусым 2009 ж.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 сәуір 2013. Тексерілді, 29 сәуір 2013.
  2. Nudat 2.5

Сыртқы сілтемелер

өңдеу
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Ununbium

Тағы қараңыз

өңдеу