Нихоний (лат. Nihonium; Nh) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 3 топ, 7 периодтың химиялық элементі. Реттік нөмірі – 113, атомдық массасы – 286. Тұрақсыз радиоактивті элемент. Ең тұрақты изотопты 286Nh.

Атом қасиеті
Атауы, символ, нөміріНихоний / Nihonium (Nh), 113
Топ, период, блок13, 7, p
Атомдық масса
(молярлық масса)
(286) м. а. б. (г/моль)
Электрондық конфигурация(болжам) [Rn] 5f14 6d10 7s2 7p1
Қабықшалар бойынша электрондар2, 8, 18, 32, 32, 18, 3
Атом радиусы170 пм
Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус172–180 пм
Иондалу энергиясы1-ші: 704,9 кДж/моль (эВ)


2-ші: 2238,5 кДж/моль (эВ)


3-ші: 3020 кДж/моль (эВ)
Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фазаҚатты дене
Тығыздық (қ.ж.)(болжам)16 г/см³
Балқу температурасы700 K
Қайнау температурасы1430 K
Басқа да қасиеттері
CAS нөмірі54084-70-7
Нихоний / Nihonium (Nh)

Бұрынғы аты Унунтрий – латынша "бір", "бір", "үш" деген сандардың түбірінен қосылған сөз: Ununtrium. Бұл элементтің тұрақты атауы ресми түрінде берілмеген. Дубныдағы ресей химиктар элементтің атын беккерели (Bq) деп Анри Беккерелдің құрметіне атауға ұсынған. Жапон ғалымдар элементтің атын японий (Jp) немесе нихоний (Nh) немесе рикений (Rk) деп қоюға ұсынды[1][2].

2003 жылдың 14 маусымы мен 10 тамыз аралығында Ресейдің Дубны қаласындағы Ядролық зерттеулер институтында өткізілген жұмыстардың нәтижесінде 113-ші элемент алынған.

  • 24395Am + 4820Ca → 287115Uup + 4 1n
  • 24395Am + 4820Ca → 288115Uup + 3 1n -->

2004 және 2005  жылдары Ливермор ұлттық лабораториясында ұқсас эксперименттер жүргізілген.

288115 → 284113 → 280111 → 276109 → 272107 → 268105,

2004 жылдың қыркү"ек айында Жапон химиктер де 113-ші элементін 278Uut синтездеген туралы хабарлады.

2007 ж. Дубныда тағы 282Uut  изотопының атомдары синтезделген.

237Np + 48Ca → 282Uut + 3 1n

2010 ж. тағы екі изотопы — 285Uut және 286Uut синтезделген

Алынуы Өңдеу

Нихоний изотопы Унунпентия изотоптарының α-ыдырауының нәтижесінде алынған:

 ,

 ,

 ,

 ,

және келесі реакцияларының нәтижесінде:

 

 

Белгілі изотоптар Өңдеу

Изотоп Массасы Жартылай ыдырау мерзімі Ыдырау түрі Тіркелген саны
278Uut 278 0,24+1,14−0,11 мс[3] α-ыдырау 274Rg 1
282Nh 282 73+134−29 мс α-ыдырау 278Rg 2
283Nh 283 100+490−45 мс[3] α-ыдырау 279Rg 1
284Nh 284 0,48+0,58−0,17 с[3] α-ыдырау 280Rg 23
285Nh 285 5,5 с[3] α-ыдырау 281Rg 10
286Nh 286 19,6 с[3] α-ыдырау 282Rg 1

Дереккөздер Өңдеу

  1. Discovering element 113  (ағыл.). RIKEN News — қараша 2004. — № 281. Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 тамыз 2011. Тексерілді, 24 шілде 2007.
  2. Обзорная статья «Дискуссии о приоритете в открытии трансурановых элементов»
  3. a b c d e Nudat 2.3

Тағы қараңыз Өңдеу

Сыртқы сілтемелер Өңдеу