Көлдетіп суару

Көлдетіп суару – көктемде қар суын, өзеннің тасқын суын, т.б. ағынды суды пайдаланып, топырақты қанықтыра бір рет суару. Көлдетіп суару – екпе шөп пен шабындықтардың, шөп түсімі нашар табиғи шалғындардың, жемге пайдаланылатын жүгері, т.б. екпе жемшөп өнімін арттыру, топырақ эрозиясын азайту үшін қолданылатын шаралар жүйесі. Бұл тәсіл ауа райы өте құбылмалы, жауын-шашыны аз болатын Қазақстанның батыс, солтүстік және орталық бөліктерінде кең өріс алған. Көлдетіп суаруды судың тереңдігіне қарай тайыз көлдету (25 – 35 см) және терең көлдету (1,5 м-ге дейін) деп бөледі, ал суландыру нормасы топырақ қабатындағы жер асты (грунт) суы деңгейіне байланысты. Мысалы, грунт суы терең жатса, топырақтың 2 м қабатын суландыру нормасы, әдетте, 4 – 5 мың м3/га, жақын болса, 3 – 3,5 мың м3/га. Көлдетіп суаруда суарылатын жердің өсімдік құрамы да ескеріледі. Егер шөп арасында бидайық басым болса, көлдетілген суды 20 – 25 тәулік, ал еркек шөп өскен жерде суды 15 күнге дейін ұстауға болады. Қазақстан жерінде 48 мыңнан астам көл бар, оның көпшілігінің суы тайыз және ағынсыз. Бұлардың бәрінің де көлдетіп және тұрақты суарылатын жер көлемін ұлғайтуда үлкен маңызы бар.