Көпжылдық дәстүргүл

Көпжылдық дәстүргүл (лат. Bellis perennis) – астралылар тұқымдасының дәстүргүл тегінің көпжылдық шөптес өсімдігі.

Көпжылдық дәстүргүл
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Asterales Тұқымдасы: Asteraceae Кіші тұқымдасы: Asteroideae Тайпасы: Astereae Кіші тайпасы: Bellidinae Тегі: Bellis Түрі: B. perennis
Екі-есімді атауы
Bellis perennis L.
Синонимдері
Aster bellis E.H.L.Krause Bellis alpina Hegetschw. B. armena Boiss. B. croatica Gand. B. hortensis Mill. B. hybrida Ten. B. integrifolia DC. B. margaritifolia Huter B. minor Garsault (nom inval.) B. perennis var. caulescens Rochebr. B. p. f. discoidea D.C.McClint. B. p. var. fagetorum Lacaita B. p. var. hybrida (Ten.) Fiori B. p. subsp. hybrida (Ten.) Nyman B. p. var. margaritifolia (Huter) Fiori B. p. var. microcephala Boiss. B. p. f. plena Sacc. B. p. f. pumila (Arv.-Touv. & Dupuy) Rouy B. p. var. pusilla N.Terracc. B. p. f. rhodoglossa Sacc. B. p. var. strobliana Bég. B. p. var. subcaulescens Martrin-Donos B. p. var. tubulosa F.J.Schultz B. p. f. tubulosa A.Kern. B. pumila Arv.-Touv. & Dupuy B. pusilla (N.Terracc.) Pignatti B. scaposa Gilib. (nom inval.) B. validula Gand. Erigeron perennis (L.) Sessé & Moc.

Таралуы

Табиғи ареалы — Солтүстік Африка, Азия, Кавказ, Еуропа.

Сипаттамасы

Көпжылдық дәстүргүл, Deutschlands Flora in Abbildungen кітабынан ботаникалық сурет, 1796

Көпжылдық дәстүргүлдің биіктігі 10—30 см.

Тамыр сабағы қысқа.

Оның жапырақтары жұмыртқа тәрізді сопақша, немесе күрек сияқты, сағақ жағы жіңішкелеу, жиегі кедір-бұдырлы келеді. Ал, жапырақсыз сабақтарында жеке-жеке орналасқан ақ түсті немесе қызыл өңді гүл зембілі болады. Өсімдік 10-15 см-лік биіктікке дейін өседі.

Гүлшоғыры — жеке тұрған себетше, гүлдердің түсі ақ, қызғылт немес қызыл болады. Гүлшоғырлардың диаметрі 3—8 см болады. Көбіне көктемде, жаздың басында, кейде жазы бойы гүлдейді.

Жемісі сары түсті 0,5 мм ұзындығы, маусымда піседі.

Химиялық құрамы

Дәстүргүлдің химиялық құрамы жете зерттелген жоқ. Көпжылдық маргариткада негізгі әсер етуші зат эфир майы және инсулин бар.

Қолданылуы

Көпжылдық дәстүргүлдің суға қайнатылған (жер бетіндегі бөлігін кептіргеннен кейін) қайнатындысы қан тоқтататын дәрі ретінде қан құсып туберкулез ауруларына, жатырынан қан кетіп азап шегіп жүргендерге, ал жөтелмен, бронх демікпесімен аурушыларға қақырық түсіретін және қабынуларға қарсы қолданылатын дәрі ретінде пайдаланады.

Оны сәндік өсімдік ретінде де көбіне бақтарда өсіреді.

Галерея

Көпжылдық дәстүргүл.