Львов облысы

Львов облысы (укр. Льві́вська о́бласть) — бұл Украинаның батысында орналасқан әкімшілік бірлік, 1939 жылы 4 желтоқсанда құрылған. Оның әкімшілік орталығы әрі ең ірі қаласы – Львов. Облыс Волынск, Ровно, Тернополь, Ивано-Франковск, Закарпат облысымен және Польша мемлекетімен шектеседі. Жалпы аумағы – 21 831 км², халқы – 2 452 020 адам (2023 жыл).

Тарихы

Бұл аймақ өз атауын 13-ғасырда Галиция королі Даниил Галицкий негізін қалаған Львов қаласынан алған. Львов Галиция-Волынь князьдігінің астанасы болды, ол сол кезеңдегі Шығыс Еуропадағы ең қуатты және тұрақты патшалықтардың бірі ретінде танылды. Даниил қаланы ұлы Левтың құрметіне атаған.

Облыстың Орталық Еуропаның жүрегіндегі стратегиялық орналасуы және Карпаттың қақпасы ретінде ғасырлар бойы оның иелерінің жиі ауысуына себеп болды. Орта ғасырларда бұл аумақты лендиялықтар, яғни ескі поляк тайпасы мекендеді. Оны әртүрлі уақыттарда Ұлы Моравия, Польша, Киев Русі, Галиция-Волынь патшалығы (шамамен 1200–1340 жылдары; 1246 жылдан бастап Алтын Орда үстемдігінде болған), содан кейін Польша Корольдігі және Польша-Литва Достастығы (1340–1772 жылдары) биледі. Поляк және рутен халықтарынан басқа, Львов пен Бродиде поляк билігі кезінде шотландтық және армяндық ірі қауымдар болды.

Облыс 1939 жылдың 4 желтоқсанында Батыс Украинаның Украин Кеңестік Социалистік Республикасымен қайта қосылуынан кейін құрылды. 1959 жылы оның құрамына Дрогобыч облысының аумағы енді. Қазіргі уақытта облыста 20 әкімшілік аудан, 37 қала (оның ішінде 7 облысқа бағынатын), 38 қала типіндегі кенттер және 488 ауылдық кеңестері бар.

Облыс өзінің тарихи дамуына байланысты Украинадағы ең аз орыстандырылған және кеңестендірілген аймақтардың бірі болып табылады, оның польяк және Габсбург мұрасы бүгінгі күнге дейін айқын көрінеді.

Қазіргі Украинада Галиция және Лодомерия Корольдігінің шығыс бөлігін құраған үш облыс бар. Оның ішінде Львов және Ивано-Франковск облыстары толығымен осы корольдіктің құрамына енсе, үшінші – Тернополь облысы негізінен корольдікке кіреді, тек оның солтүстігіндегі төрт ауданынан басқа. Галиция Корольдігінің аудандары мұрагер мемлекеттер құрамына енгізілген кезде негізінен өзгеріссіз қалды; төменде көрсетілгендей шамалы өзгерістермен қазіргі аудандар корольдіктің сол кездегі аудандарына айтарлықтай сәйкес келеді.

2014 жылғы Евромайдан наразылықтары кезінде аймақ Украина президенті Виктор Януковичтің демонстранттарға қарсы әскери күш қолдана бастаған орталық үкіметінен тәуелсіздігін жариялаумен де танымал болды. Украинада 2014 жылдан кейін жылдамдаған декоммунизация процесі кезінде Львов облысы 2024 жылдың қаңтарына қарай кеңес дәуіріндегі барлық ескерткіштерін алып тастаған алғашқы аймақ болды.

Табиғаты

Львов облысының табиғи жағдайлары әртүрлі және халық шаруашылығын дамытуға қолайлы. Аймақтың көп бөлігі орманды-далалы аймақта орналасқан, солтүстік аудандары ормандармен, ал оңтүстігі Карпат тауларымен ерекшеленеді. Жер бедері Волын-Подольск биіктігімен бөлінген, оның солтүстік шетін Волын үстірті, ал Подоль үстірті құрайды; соңғысының солтүстік-батыс бөлігі - Гологоры, бұл Днестр, Припять және Батыс Буг өзендерінің су айрығы болып табылады.