Магмалық кендер

Магмалық кендер

Магмалық кендер — магма әрекетіне байланысты пайда болған кендер. Олар магмалық (магма балқымасына тікелей қатысты), пневматолиздік (магма газ құраушыларымен байланысты) және гидротермалдық (магмадан бөлінген ыстық ерітінділермен байланысты) түрлерге бөлінеді. Жанартау атқылауы салдарынан түзілген кен орындары эксгаляциялық деп аталады. Магмалық кендер магма бал-қымасының құрамына байланысты. Ультранегізді магмалық интрузияларда темір, никель; орташа және қыш-қыл интрузияларда сирек металдар мен алтын ұшырасады. Сілтілі интрузияларда апатит, магнетит кен орындары кездеседі. Магма газдарынан метасоматоз процесі жүріп, скарндық кен орындар түзіледі. Оларда кездесетін заттар: темір (мыс., Костанай темір кен орындары), түсті металдар мен алтын, т.б. Гидротермалдық кен орындары магмадан бөлінген металдарға бай ыстық ерітінділерден пайда болады. Қазақстандағы түсті металдар мен алтын кен орындарының басым көпшілігі осы түрге жатады. Жер бетіндегі және оған жақын маңдағы жанартау газдарынан күкірт, бор, сынап, т.б. кен орындары түзіледі.

Дереккөздер

• Қазақ энциклопедиясы