Макасар (макассар, мангкасарак)[1]Индонезияның Сулавеси аралында тұратын халық. Жалпы саны 2 млн. (2009).[2] Бугистер және оңтүстік тораджилермен туыстас. Моңғол нәсілінің оңтүстік азиялық түріне жатады.

макассар, мангкасарак
Макасар
Бүкіл халықтың саны

2,0 млн.

Ең көп таралған аймақтар

Индонезия Индонезия

Тілдері

макасар (тена) тілі

Діні

суннизм

Тілі өңдеу

Австронезия тілдік шоғырының батыс австронезия тобына жататын макасар (тена) тілінде сөйлейді. Тілі тонгхиан, туратеа диалектілеріне бөлінеді. Орта ғасырларда үнді жазу графикасын қолданған, қазіргі жазуы латын әліпбиі негізінде.

Діні өңдеу

Макасарлар — мұсылман-сүнниттер.[3]

Тарихы өңдеу

Макасарлар 14 — 17 ғ-ларда Гова мемлекетіне қарады. 17 ғ-дың аяғында голландықтар отарлады. 1945 жылдан Индонезияның құрамында.[4]

Кәсібі өңдеу

Негізгі кәсіптері — күріш, жүгері, қант қамысы, кокос пальмасы, темекі, дәмдеуіштер және т.б. өсірумен айналысады. Үй жануарларынан — буйвол, жылқы, ешкі өсіреді. Тоқыма, тігіншілік, зергерлік, қайық, шағын кеме жасау өнері дамыған. Көптеген макасарлар балық аулаумен айналысады, қалалық интеллигенцияның едәуір бөлігі бар.[5]

Өмір салты өңдеу

Ауылдық жерлерде ақсүйектерге, еркін қауым мүшелеріне және құлдардың ұрпақтарына таптық-касталық бөліну сақталған. Патриархалдық қатынастар қалалардағы нарықтық қатынастармен қатар өмір сүреді. Басшының беделі саланың мәртебесімен, жеке қасиеттерімен, байлығымен анықталады.

50-ден 200-ге дейін үйлері немесе одан да көп елді мекендері бар. Үйлері төртбұрышты, ар тоқым тәрізді төбесі бар дәстүрлі қадаларға орналасқан, онда бірнеше отбасыларды орналастырады. Қазір оларды «тропикалық» стильдегі шағын бір отбасылық үйлер алмастыруда.

Музыкалық фольклор мен ырғақты би кең дамыған. Исламға дейінгі бай ғұрып сақталған.[5]

Дереккөздер өңдеу

  1. Современная энциклопедия - макасар http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/makasar
  2. Большая российская энциклопедия https://bigenc.ru/ethnology/text/2165445 Мұрағатталған 20 қыркүйектің 2022 жылы.
  3. Большой энциклопедический словарь https://gufo.me/dict/bes/%D0%9C%D0%90%D0%9A%D0%90%D0%A1%D0%90%D0%A0%D0%AB
  4. Қазақ энциклопедиясы
  5. a b народы мира / Макасар http://www.etnolog.ru/people.php?id=MKAR