Макасар (макассар, мангкасарак)[1]Индонезияның Сулавеси аралында тұратын халық. Жалпы саны 2 млн. (2009).Бугистер және оңтүстік тораджилермен туыстас. Моңғол нәсілінің оңтүстік азиялық түріне жатады.[2]

Макасар
макассар, мангкасарак
Бүкіл халықтың саны

2,0 млн.

Ең көп таралған аймақтар

 Индонезия

Тілдері

макасар (тена) тілі

Діні

суннизм

Тілі

өңдеу

Австронезия тілдік шоғырының батыс австронезия тобына жататын макасар (тена) тілінде сөйлейді. Тілі тонгхиан, туратеа диалектілеріне бөлінеді. Орта ғасырларда үнді жазу графикасын қолданған, қазіргі жазуы латын әліпбиі негізінде.

Діні

өңдеу

Макасарлар — мұсылман-сүнниттер.[3]

Тарихы

өңдеу

XIV-XVI ғасырларда оңтүстік-батыс Сулавесидің оңтүстігінде Макасар және Гова мемлекеттері құрылды. 1667 жылдан кейін Макасар Нидерландыға тәуелді болды, ал Гова саяси және мәдени өмірдің негізгі орталығы болды. 1945 жылдан Индонезияның құрамында.[4]

Кәсібі

өңдеу

Негізгі кәсіптері — күріш, жүгері, қант қамысы, кокос пальмасы, темекі, дәмдеуіштер және т.б. өсірумен айналысады. Үй жануарларынан — буйвол, жылқы, ешкі өсіреді. Тоқыма, тігіншілік, зергерлік, қайық, шағын кеме жасау өнері дамыған. Бұрын Макасарлар теңізшілері солтүстіктегі Қытай мен оңтүстіктегі Солтүстік Австралия арасындағы үлкен аумақтағы көлік дәліздеріне қызмет көрсеткен.[5]

Өмір салты

өңдеу
 
Дәстүрлі кеме жасау

Ауылдық жерлерде ақсүйектерге, еркін қауым мүшелеріне және құлдардың ұрпақтарына таптық-касталық бөліну сақталған. Патриархалдық қатынастар қалалардағы нарықтық қатынастармен қатар өмір сүреді. Басшының беделі саланың мәртебесімен, жеке қасиеттерімен, байлығымен анықталады.[6]

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

өңдеу

50-ден 200-ге дейін үйлері немесе одан да көп елді мекендері бар. Үйлері төртбұрышты, ер тоқым тәрізді төбесі бар дәстүрлі қадаларға орналасқан, онда бірнеше отбасыларды орналастырады. Қазір оларды «тропикалық» стильдегі шағын бір отбасылық үйлер алмастыруда.[7]

Фольклоры

өңдеу

Музыкалық фольклор мен ырғақты би кең дамыған. Исламға дейінгі бай ғұрып сақталған.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 22 қыркүйек 2024.
  2. Үлкен Ресей энциклопедиясы. Тексерілді, 22 қыркүйек 2024.
  3. Үлкен энциклопедиялық сөздік.. Тексерілді, 22 қыркүйек 2024.
  4. Макасарлар. Тексерілді, 22 қыркүйек 2024.
  5. Макасар. Тексерілді, 22 қыркүйек 2024.
  6. В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 308. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
  7. Әлем халықтары/Макасар. Тексерілді, 22 қыркүйек 2024.