Мақта бітесі (лат. Aphis gossypii) – бітелер тұқымдасына жататын жәндік. Мақта, бақша дақылдарын зақымдайды. Мақта өсіретін елдердің барлығында кездеседі. Аталығы болмайды, аналығы тірідей қанатсыз туылады. Ұзындығы 1,2 — 2,1 мм түсі сарыдан қою жасылға дейін болады. Қанатты және қанатсыз аналықтары, кейде дернәсілдері де арамшөптерде қыстайды. Көктемде 12ӘС температурада арамшөптерде көбейеді, 40 — 50 дернәсілге дейін береді. Жаз айларының басында қанатты мақта бітесі мақта егістігіне көше бастайды. Бір маусымда мақта бітесі 22 рет ұрпақ беруі мүмкін. Олар жапырақтарға зиян келтіріп, мақта талшығын ластайды, 50-ге тарта ауру қоздырғыштарын таратып, өсімдіктердің өсу қабілетін нашарлатады. Күресу шаралары: арам шөптерді жұлып, өсімдіктерге дәрі-дәрмек шашу керек.

Мақта бітесі

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Буынаяқтылар
Табы: Жәндіктер
Сабы: Жартылай қатты қанаттылар‎
Тұқымдасы: Aphididae
Тегі: Aphis
Түрі: A. gossypii
Екі-есімді атауы
Aphis gossypii
Glover, 1877
Синонимдері
  • A. bauhiniae Theobald, 1918
  • A. citri Ashmead, 1909
  • A. citrulli Ashmead, 1882
  • A. cucumeris Forbes, 1883
  • A. cucurbiti Buckton, 1879
  • A. minuta Wilson, 1911
  • A. monardae Oestlund, 1887
  • Cerosypha gossypii Glover, 1877
  • Doralis frangulae Kaltenbach

[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том