Мургаб

Мургаб, Мұрғап – Ауғанстан мен Түрікменстан мемлекеттері аумағында орналасқан өзен. Ұзындығы 978 км, су жиналатын алабының ауданы 46,9 мың км². Бастауын Гиндукуш тауының Сафедкох (Ферозкох) жотасының баурайынан алып, Түркістан жотасының оңтүстік беткейлерінен ағып өтеді.

Мургаб өзені

Мургаб өзені бойындағы СЭС, Түркменстан

Түрікменстан жерінде аңғары кеңейіп, солтүстікке қарай суару жүйесіне тарамдалған. Мары қаласының маңында Қарақұм каналымен қиылысады. Салалары: Абикайсор (оң), Кашан, Гушгы (сол). Орташа су ағымы 52 м³/с. Өзен қар, мұз және жер асты суларымен толығады. Наурыз-мамыр айларында су деңгейі көтеріледі, қыста қатпайды. Мургабта 6 бөген салынған. Суы жер суаруға пайдаланылады. Мургаб бойында – Иолотан, Мары, Байрам-Али қалалары бар. Мургаб антикалық замандағы авторлардан бастап тарихи деректерде жиі кездеседі. Көптеген зерттеушілер ежелгі Бактрия мен Маргиана аймақтарын (Әмудария мен Мургаб өзендерінің жағалауы) амюргий-сақтар (хаумаварга-сақтары) мекендеген деп топшылайды.

Дереккөздер

• Қазақ энциклопедиясы