М. Горький атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры

М. Горький атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры – Қазақстан және ТМД елдері бойынша ең көне және алдыңғы қатарлы театрлардың бірі. Астана қаласының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізіміне енген сәулет өнері ескерткіші.

М. Горький атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры
Орналасуы	Қазақстан Астана, Желтоқсан көшесі, 13
Негізделгені	1899
Директоры	Еркін Қасенов
Бас режиссёрі	Бекпулат Парманов

Тарихы

• 1899 жылы Ақмолада драма өнерін сүйетін қауым мен жергілікті көпестердің арқасында театр ашылып, көп ұзамай ол қала тұрғындары арасында асқан танымалдылыққа ие болды. Театрдың штаты 1920-жылдардың басында ғана толықтай жасақталып болды.
• 1940–жылдары Ақмола театры алдыңғы қатардағы шығармашылық ұжымға айналды.
• 1943 жылдан бастап қазақ бөлімі өз жұмысын бастады. Осы кезеңдегі алғашқы қойылым — Ғабиден Мұстафиннің "Қозы Көрпеш пен Баян Сұлу" пьесасы бойынша қойылған "Жарыс" спектаклі болды.
• 1955 жылы "Ақмола өлкелік драма театры" деген атпен қайта құрылып, сол жылы 22 желтоқсанда тұңғыш рет театр шымылдығы В. М. Гусевтің «Иван Рыбаков» атты драмасымен ашылды. Алғашында жаңа ашылған театр труппасына МХАТ, Кіші театр, Мәскеудің Сатира және Ленин комсомолы атындағы театрлары қамқорлық жасады. Театр репертуарынан классикалық (А. Островскийдің «Тұңғиығы», совет (Погодиннің «Тыңға аттанған үшеуі», «Үшінші шабыты» мен «Кремль куранттары», Шекспирдің «Ромео мен Джульеттасы», Лондонның «Ұрлығы»), және шетел (Де Филиппоның «Филумена Мартураносы», Крониннің «Броуди қамалы» тағы басқа) драматургиясының туындылары орын алды. Мұнда режиссер Е. Е. Орел, А. Смеляков, актерлер А. А. Броженко, И. М. Быстрицкая, М. Ковалева, Г. Морев, Н. Г. Назарковская, Г. А. Пономарев, Д. Ф. Терентюк, К. Чистякова тағы басқа қызмет етіп, театр труппасының қалыптасып дамуына үлес қосты.
• 1959 жылдан бастап театрға Максим Горькийдің есімі берілді. Қала тұрғындары Михаил Рощиннің "Валентин және Валентин", Алексей Коломиецтің "Көгілдір бұғылар", Бертольт Брехттің "Кураж шешей мен оның балалары", Вина Дельмардың "Ертеңгі күнге жол бер" және т.б. қойылымдарды сүйіп көрді. Гастрольдік сапармен театр труппасы Балқашта, Днепропетровскіде, Екібастұзда, Жезқазғанда, Кривой Рогта, Көкшетауда, Қарағандыда, Новосибирскіде, Теміртауда, Алматыда (1969) тағы басқа қалаларда болып, өнер көрсетті.
• 1966 жылы облыстық драма театрына айналды.
• 1991 жылы театрдың репертуары жаңа қойылымдармен толықты. Олар — Иранбек Оразбаевтың "Шыңғысхан" (1992 жыл), Мұхтар Әуезовтің "Абай жолы" романының желісі бойынша қойылған "Ақиқатты іздеп ерте есейдің" (1995 жыл), Мұхтар Әуезовтің 100 жылдығына арналған театр фестивалінде бірінші орын алған "Кене хан". Соңғысында басты рөлдерді сомдаған Константин Переверзев пен Наталья Косенко Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, ал Владимир Архипенков "Қазақстан халық әртісі" атағын иеленді.

Театр труппасында Қазақстан ССР халық әртісі Е. Е. Орел, Қазақстан ССР-інің еңбек сіңірген әртістері В. Т. Архипенков, Л. С. Групп, Е. Марулина, Н. М. Моливидов, Молдавия ССР-інің еңбек сіңірген әртісі Р. И. Светинская, режиссер В. Е. Горюнов тағы басқа қызмет етеді. Театрдың бас режиссері – Қазақстан КСР-інің еңбек сіңірген өнер қайраткері И. И. Сермягин.

Жаңа кезең жетістіктері

Қазір орыс драма театры репертуарында Н. Гоголь, А. Чехов, Ж. Кокто, А. Вампилов, У. Шекспир, Т. Уильямс, С. Мрожек, Б. Бехта шығармалары негізінде қойылған 20-дан астам қойылым бар. Бірнеше жылдың көлемінде көрерменді бала кезінен тәрбиелеу ісі дәстүрге айналды. Осыған орай, өнерді бағалайтын жас балғындарға арналған 10-нан астам музыкалық ертегілер театр репертуарынан орын алды. Гастрольдік сапарлар мен әртүрлі көлемдегі театр фестивальдарына қатысу театр өмірінің ажырамас бөлігіне айналды.

Марапаттары:

• Мәскеу қаласына гастрольдік сапар өткізуге шақырту алған – Саранск қаласындағы (Мордовия, 2006 ж.) Ресей және алыс-жақын шет мемлекеттердің орыс драма театрларының Халықаралық фестивалі: Құрмет дипломдарымен марапатталған, Санкт-Петербург қаласындағы «Встречи в России» атты ТМД және Балтық елдері орыс театрларының IX, XII және XIV Халықаралық фестивалінің қатысушысы;
• театр әртістері лауреат атанған, Гранададағы (Испания, 2007 ж.) орыс тілі жылына арналған, Бүкіләлемдік конгресс аясында өткен Халықаралық театр фестивалі;
• Пекин қаласына (Қытай, 2008 ж.) У.Шекспирдің шығармашылығына арналған, ІІІ Халықаралық театр фестиваліне сапар;
• 2009 жылғы Ресейдің оңтүстік-орал астанасы Челябинскіге гастрольдік сапар;
• XVII және XVIІІ Республикалық драма театрлары фестиваліне қатысушы (2009 және 2010 жылдардың күз мезгілі);
• Қазақстанның Өскемен, Алматы, Қарағанды, Шымкент, Ақтау және т.б. қалаларындағы гастрольдік сапарлар;
• 2011 жылдың наурыз айы Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдық мерейтойына арналған, І Ұлттық театрлар фестивалі;
• Махачкаладағы (Дағыстан Республикасы, 2011 ж.) Солтүстік Кавказ елдері және Қара теңіз бен Каспий теңізі аймақтарындағы мемлекеттердің драма театрларының ІІІ Халықаралық фестивалі;
• Қазақ-венгер байланысы тарихында театр тұңғыш рет Р. Отарбаевтың «Сұлтан Бейбарыс» қойылымымен, халқының көп бөлігін ғұндар (венгер қыпшақтары) құрайтын Сольнок қаласында (Венгрия, 2011 жылы) ғажайып гастрольдік сапар жобасына қатысты. Бұл Ортаазиялық Қазақстан мен Европалық Венгрияны байланыстырудағы түрік мәдениетінің маңызын көрсететін жоба болды. Алынған жоғары марапаттар мен орындар Горький театрының жаңа кезеңінің символына айналды.
• 2012 жылы театр Академиялық мәртебе алды.
• 2016 жылы Брест қаласындағы "Ақ Вежа" фестивалінде театр актрисасы Полина Харламова "Ең үздік әйел бейнесі" номинациясында марапатталды. Осы жылы театр Мәскеудегі Астананың он күндігі бағдарламасының аясында "Сақ патшасы Томирис" қойылымын қоюға Қазақстан атынан барған жалғыз өнер ұжымы болды.
• 2017 жылдың шілде айында IV Қазақстанның этникалық театрлары атты республикалық фестивальде театр актрисасы Светлана Фортуна Анна Каренинаны сомдағаны үшін "Ең үздік әйел бейнесі" номинациясында марапатталды. Қазан айында Көкшетау қаласында өткен "Күзгі театр" республикалық фестивалінде Александр Яблонскийдің пьесасы бойынша қойылған "Пұтқа табынушылар" спектаклі ең үздік атанды. Осы жылы театрдың басты суретшісі, ҚР мәдениет қайраткері Қанат Мақсұтовке "Қазақстанның үздік суретші-сценографы" номинациясында "Сахнагер" ұлттық театр жүлдесі табысталды.
• 2018 жылдың сәуір айында Санкт-Петербург қаласында ТМД және Балтық мемлекеттерінің қатысуымен өткен" Ресейдегі кездесулер" атты халықаралық орыс театрлары фестивалінде Максим Горький атындағы мәдениет ордасы "театр саласын дамытуға қосқан үлесі үшін" КСРО халық әртісі Кирилл Лавровтың жүлдесін иеленді. Маусым айында Астананың 20-жылдығына арналған VI халықаралық SAMGAU театрлар фестивалінде "Евгений Онегин" қойылымы бас жүлдені жеңіп алды. Қыркүйек айында театр ұжымы Астананың 20-жылдығы мен театрдың көрнекті қайраткері, актер, режиссер және Қазақстанның халық әртісі Райымбек Сейтметовтің 80-жылдығына арналған XXVI Қазақстанның драма театрлары республикалық фестивалінде Томиристің жарқын бейнесін халыққа жеткізе білген актриса Анастасия Вороцова "Ең үздік әйел бейнесі" номинациясын жеңіл алды. Қараша айында театр актері, ҚР халық әртісі, мәдениет қайраткері Сергей Матвеев II республикалық театрлардың кіші фестивалінде "Ең үздік ер адам бейнесі" номинациясын иеленді. Кіші формадағы фестиваль "Дарын" жастар сыйлығының иегері, режиссер, актер, ақын Рүстем Есдәулетовтің атымен аталады. ҚР еңбек сіңірген қайраткері Роман Чехонадский "Үздік ер адам бейнесі 2018" номинациясын жеңіп алды. Жас актерлер Полина Харламова мен Сергей Маштаковқа "Үміт" номинациялары берілді. "Жыл адамы 2018" республикалық жобасының нәтижесі бойынша ҚР еңбек сіңірген қайраткері Еркін Қасенов "Мәдениет қайраткері" номинациясын жеңіп, "Алтын адам" сыйлығының лауреаты атанды.

Тетар актерлері

Бүгінгі таңдағы театр ұжымының өзегін – Қырғызстанның Халық әртісі, «Мәдениет қайраткері» Сергей Матвеев, Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген әртісі, Достық орденінің иегері Наталья Косенко, сахна майталмандары «Ерең еңбегі үшін», «Құрмет» ордендерінің иегері Владимир Иваненко, «Мәдениет қайраткері» Николай Макаров, «Ерең еңбегі үшін медалінің иегері» Людмила Крючкова, «Мәдениет қайраткері» Роман Чехонадский, Нина Дроботова, Наталья Матвеева, Зинаида Абаназиди, Маргарита Мухаметдиева, Игорь Седин, Светлана Фортуна, Александр Корженко, Иван Анопченко, Денис Анников, Виктор Житков, Лариса Лебедева, Болат Кирибаев, Ирина Наумова және жас талантты актерлар құрайды.

2007 жылдан театрды Қазақстан Республикасы Президентінің Құрмет грамотасының, Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығы мерейтойлық медалінің иегері, «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері», «Мәдениет қайраткері» Қасенов Еркін Тілеуғазыұлы басқарды. 2009 жылдан театрдың бас режиссері – Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген әртісі, профессор Бекпулат Парманов және бас суретшісі – «Мәдениет қайраткері» Қанат Мақсұтов (2012 жылғы мәліметтер).

Галерея

• 
• 
• 
• 
• 
•